O ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΨΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Ὁ ἱερομάρτυρας Μεθόδιος, λέει ὅτι μετὰ θάνατον ὁ ἄνθρωπος δὲν πρόκειται νὰ πάψει ἀπὸ τὸ νὰ εἶναι ἄνθρωπος, οὔτε νὰ λάβει ἀγγελικὴ ἢ ἄλλη μορφή. Γιατί ὁ Χριστὸς ἦρθε καὶ κήρυξε, ὅτι ἡ ἀνθρώπινη φύση δὲν πρόκειται νὰ μεταπλαστεῖ σὲ νέα μορφή, ἀλλὰ θὰ ξαναπάρει τὴν μορφὴ ποὺ εἶχε ἐξ ἀρχῆς, προτοῦ ἁμαρτήσει καὶ ἐκπέσει ἀπὸ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Μεθόδιος Ὀλύμπου. Περὶ Ἀναστάσεως IL. ΒΕΠΕΣ 18, 137.
ΤΟ ΣΩΜΑ ΘΑ ΕΝΔΥΘΕΙ ΤΗΝ ΑΦΘΑΡΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΘΑΝΑΣΙΑ
Τὸ σῶμα τὸ ὁποῖο πρόκειται νὰ ἀναστηθεῖ ἐκ νεκρῶν, πὼς θὰ εἶναι; Τὸ σῶμα ἐκεῖνο θὰ εἶναι τὸ ἴδιο, ἀλλὰ καὶ ὄχι τὸ ἴδιο «αὐτὸ καὶ οὐκ αὐτὸ» (Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος). Δηλαδὴ θὰ εἶναι αὐτὸ τὸ σῶμα, ποὺ ὑπῆρξε πάνω στὴ γῆ, ἀλλὰ μὲ διαφορετικὲς ἰδιότητες.
[Πρέπει τὸ φθαρτὸ σῶμα νὰ ἐνδυθεῖ τὴν ἀφθαρσία καὶ τὸ θνητὸ αὐτὸ σῶμα νὰ ἐνδυθεῖ τὴν ἀθανασία]. δεῖ γὰρ τὸ φθὰρτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνὴτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀθανασίαν. (Α’ Κόρ. ἰε΄, 53). «Φθαρτὸ τὸ σῶμα, καὶ θνητὸ τὸ σῶμα. Ὅμως τὸ μὲν σῶμα παραμένει, αὐτὸ εἶναι ποὺ ἐνδύεται, ἡ δὲ θνητότητα καὶ ἡ φθορὰ ἐξαφανίζεται, γιατί ἔρχονται σ’ αὐτὸ ἀθανασία καὶ ἀφθαρσία». Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Εἰς τὴν Α’ πρὸς Κορινθίους Ὁμιλία 42, 2. PG 61, 364. ΕΠΕ 18Α, 706.
ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ Ἡ ΦΥΣΗ ΚΑΙ Ἡ ΥΠΟΣΤΑΣΗ, ΑΛΛΑ ΟΛΑ ΘΑ ΛΑΜΠΡΥΝΘΟΥΝ, ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΦΩΤΟΕΙΔΗ
Ὁ ὅσιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος, στὸ ἔργο του Πνευματικὲς ὁμιλίες, μᾶς διδάσκει ὅτι τὸ σῶμα ποὺ θὰ ἀναστηθεῖ θὰ διατηρεῖ τὴ φύση του. Φέρνει καὶ τὸ ἀκόλουθο παράδειγμα: «Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ μιὰ βελόνα, ὅταν τὴ βάζουμε στὴ φωτιά, ἀλλάζει χρῶμα [γίνεται ὁλοκόκκινη] καὶ μεταβάλλεται καὶ αὐτὴ σὲ φωτιά, (ἡ φύση βέβαια τοῦ σιδήρου δὲν χάθηκε, ἀλλὰ ἑνώθηκε μὲ τὴ φωτιά), ἔτσι καὶ κατὰ τὴν ἀνάσταση ὅλα τὰ μέλη ἀνασταίνονται, καὶ οὔτε μιὰ τρίχα δὲν χάνεται, ὅπως ἔχει γραφτεῖ (Λούκ. Κα’ 18), καὶ ὅλα γίνονται φωτοειδῆ, ὅλα στὸ φῶς καὶ στὴ φωτιὰ βυθίζονται καὶ μεταβάλλονται, καὶ ὄχι ὅπως λένε μερικοί, ὅτι διαλύεται καὶ γίνεται φωτιὰ καὶ δὲν ὑπάρχει ἡ φύση τους. Γιατί ὁ Πέτρος εἶναι ὁ Πέτρος, ὁ Παῦλος ὁ Παῦλος καὶ ὁ Φίλιππος ὁ Φίλιππος. Καθένας παραμένει στὴ δική του φύση καὶ ὑπόσταση, γεμᾶτος ἀπὸ τὸ ἅγιο Πνεῦμα». Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος. Ὁμιλίαι Πνευματικαὶ 50. Ι, ΒΕΠΕΣ, 41, 220. ΕΠΕ Φιλοκαλία τῶν νηπτικῶν καὶ ἀσκητικῶν 7. 15, 242.
ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΣΩΜΑ ΘΑ ΑΝΤΑΜΕΙΦΘΕΙ ΓΙΑ ΟΣΑ ΑΓΑΘΑ Ἢ ΚΑΚΑ ΕΠΡΑΞΕ
Ἑρμηνεύοντας ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τὸν λόγο τοῦ Ἴωβ, «ἀναστήσει δὲ τὸ δέρμα μοῦ τὸ ἀναντλοῦν ταῦτα· παρὰ γὰρ Κυρίου ταῦτὰ μοὶ συνετελέσθη» (Ἴωβ ἰθ’, 26), παρατηρεῖ: «ἐδῶ διδασκόμαστε δόγμα ἐκκλησιαστικό, ὅτι τὸ σῶμα ποὺ ὑπομένει τοὺς πειρασμοὺς καὶ τὰ βάσανα, αὐτὸ καὶ θὰ ἀναστηθεῖ μαζὶ μὲ τὴν ψυχή, γιὰ νὰ συναπολαύσει μαζί της. Γι’ αὐτὸ εἶπε: “τὸ ἀναντλοὺν ταῦτα. Διότι, δὲν εἶναι δίκαιο, ἄλλο μὲν σῶμα νὰ πάσχει καὶ ἄλλο νὰ ἀνασταίνεται”. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Ἀποσπάσματα. Εἰς τὸν Μακάριον Ἴωβ. PG 64, 620.
«ἵνα κομίσηται ἕκαστος τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν, εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακὸν» (Β’ Κόρ. ε’ 10). Γιὰ νὰ λάβει ὁ καθένας, ἀνάλογα μὲ ἐκεῖνα ποὺ ἔπραξε μὲ τὸ σῶμα του, εἴτε ἀγαθὸ εἴτε κακό…
Γιατί λέει “δὲν θὰ βρεθεῖ ἔξω ἀπὸ τὶς ἀμοιβὲς ἐκεῖνο [τὸ σῶμα] ποὺ ὑπηρέτησε [τὴν ψυχὴ] σ’ αὐτὸ ἢ σὲ κεῖνο, ἀλλὰ μαζὶ μὲ τὴν ψυχή, γιὰ τὰ μέν [κακὰ] τιμωρεῖται, γιὰ τὰ δέ [καλὰ] στεφανώνεται. Ἀλλὰ μερικοὶ ἀπὸ τοὺς αἱρετικοὺς λένε ὅτι ἄλλο σῶμα ἀνασταίνεται. Πώς; πές μου. Ἄλλο ἁμάρτησε καὶ ἄλλο τιμωρεῖται; ἄλλο προσπάθησε καὶ ἄλλο στεφανώνεται;” Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Εἰς τὴν Β’ πρὸς Κορινθίους Ὁμιλία 10, 3. PG 61, 470. ΕΠΕ 19, 288.
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἔχει ἀκριβῶς τὴν ἴδια γνώμη, ὅτι ἡ ψυχὴ μεταδίδει ἀπὸ τὴν δόξα της καὶ στὸ σῶμα, ἐπειδὴ μαζὶ ἐκοπίασαν στὸν κόσμο αὐτὸ γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῆς ἀρετῆς. «Λίγο ἀργότερα καὶ ἀφοῦ (ἡ ψυχὴ) λάβει τὸ συγγενικὸ σῶμα, ποὺ μαζὶ τοῦ μελέτησε τὰ πράγματα στὴ γῆ, ἀπὸ τὴν ὁποία τὸ ἔδωσε καὶ στὴν ὁποία τὸ ἐμπιστεύθηκε, μὲ τρόπο ποὺ γνωρίζει ὁ Θεὸς ποὺ τὰ συνέδεσε καὶ τὰ χώρισε, συγκληρονομεὶ μαζὶ μ’ αὐτὸ τὴν ἐκεῖ δόξα. Ὅπως ἡ ψυχὴ μαζὶ μὲ αὐτὸ (τὸ σῶμα) μοιράστηκε τὰ δυσάρεστα, ἐπειδὴ ἦταν τὰ δυὸ σύμφυτα, ἔτσι μεταδίδει σ’ αὐτὸ τὸ σῶμα, καὶ ὅσα τὴν εὐχαριστοῦν». Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Ἐπιτάφιος Λόγος Ζ’. Εἰς Καισάριον τὸν ἑαυτοῦ ἀδελφόν. ΕΠΕ 6, 418.
ΤΑ ΣΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ
«Ἐπειδὴ οἱ ἁμαρτωλοὶ μὲ τὴν προαίρεση τοὺς δὲν θέλησαν νὰ πιστέψουν στὸν νέο Ἀδάμ, (τὸν Κύριό μας), γι’ αὐτὸ τὰ σώματα τοὺς ποὺ πρόκειται νὰ ἀναστηθοῦν, θὰ ἔχουν μεγάλη καὶ ἀσύγκριτη διαφορὰ ἀπὸ τὰ σώματα τῶν πιστῶν καὶ ἐνάρετων. Καθ’ ὅτι ἐκεῖνα (τὰ σώματα τῶν ἁμαρτωλῶν) θὰ εἶναι σκληρά, βαριά, ἄσχημα, ἄτιμα, μαῦρα, σκοτεινά, ψυχρὰ καὶ χοντρά. Καὶ ὅλα αὐτὰ τὰ ἄθλια ἰδιώματα, θὰ αὐξάνουν ἢ θὰ λιγοστεύουν σὲ αὐτά, κατὰ τὴν ἀναλογία τῆς ἀπιστίας καὶ τῆς κακίας αὐτῶν (τῶν ἁμαρτωλῶν)». Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Πνευματικὰ Γυμνάσματα. Μελέτη ΛΒ’. Εἰς τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου, εἰς τὴν ὁποίαν χρεωστοῦμεν νὰ συγχαρῶμεν.
ΤΑ ΣΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ, ΩΡΑΙΟΤΕΡΑ ΚΑΙ ΛΑΜΠΡΟΤΕΡΑ
«Ὅμως, τὰ σώματα τῶν πιστῶν καὶ Ὀρθοδόξων (Χριστιανῶν) ἀντίθετα μὲ τὰ προηγούμενα, θὰ εἶναι μαλακά, ἐλαφριά, ὡραῖα, ἔνδοξα, διαφανῆ, φωτεινά, θερμὰ καὶ πνευματικά. Καὶ ὅλες αὐτὲς οἱ μακαριστὲς ἰδιότητες θὰ αὐξάνουν ἢ θὰ λιγοστεύουν σ’ αὐτά, κατὰ ἀναλογία τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀρετῆς αὐτῶν (τῶν πιστῶν). Γενικὰ γιὰ ὅλα αὐτὰ τὰ ἰδιώματα ἀναφέρει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, “οὕτω καὶ ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν. σπείρεται ἐν φθόρᾷ, ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσὶᾳ·σπείρεται ἐν ἀτιμίᾳ, ἐγείρεται ἐν δὸξῃ· σπείρεται ἐν ἀσθενείᾳ, ἐγείρεται ἐν δυνάμει· σπείρεται σῶμα ψυχικόν, ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν”. (Α’ Κόρ. ἰε’, 42-44). Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Πνευματικὰ Γυμνάσματα. Μελέτη ΛΒ’. Εἰς τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου, εἰς τὴν ὁποίαν χρεωστοῦμεν νὰ συγχαρῶμεν.
Τὸ νέο σῶμα, ποὺ θὰ προέλθει ἀπὸ τὴν ἀνάσταση, δὲν εἶναι νέα δημιουργία, καὶ ἄσχετο μὲ αὐτὸ ποὺ ἔζησε στὴ γῆ μαζὶ μὲ τὴν ψυχὴ καὶ μετὰ πέθανε καὶ διαλύθηκε.
Μεταξὺ τοῦ σώματος ἐκείνου ποὺ πέθανε καὶ ἐκείνου ποὺ θὰ ἀναστηθεῖ ὑπάρχει ταυτότητα. Ὑπάρχει βέβαια καὶ διαφορά. Κατὰ τὴν σπορὰ δὲν σπείρουμε ὅλο τὸ στάχυ, ἀλλὰ ἕνα κόκκο. Ὁ κόκκος ποὺ σιταριοῦ, ποὺ φυτεύεται στὸ χῶμα, πεθαίνει, καὶ φυτρώνει ὁλόκληρο στάχυ. Καὶ τὰ δύο μοιράζονται ὅμως τὴν ἴδια οὐσία.
Ἑρμηνεύοντας δὲ τὸν λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «καὶ ὃ σπείρεις, οὐ τὸ σῶμα τὸ γενησόμενον σπείρεις, ἀλλὰ γὺμνὸν κόκκον, εἰ τύχοι σίτου ἢ τινος τῶν λοιπῶν· ὁ δὲ Θὲὸς αὐτῷ δίδωσι σῶμα καθὼς ἠθέλησε, καὶ ἑκὰστῳ τῶν σπερμάτων τὸ ἴδιον σῶμα». (Α’ Κόρ. Ἰε’ . 35-38), ἐξηγεῖ: Αὐτὸ λέχθηκε σὲ ἀπάντηση στὴν ἀπορία ‘‘μὲ ποιό σῶμα ἐπανέρχονται στὴ ζωή”. Τί σημαίνει λοιπόν το, «ἐκεῖνο ποὺ σπείρεις, δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ θὰ φυτρώσει». Δὲν σπείρεις ὁλόκληρο στάχυ, οὔτε νέο σιτάρι. Γιατί ἐδῶ, δὲν γίνεται λόγος γιὰ τὴν Ἀνάσταση, ἀλλὰ γιὰ τὸν τρόπο τῆς Ἀνάστασης, ποιό εἶναι τὸ σῶμα ποὺ πρόκειται νὰ ἀναστηθεῖ. Ἐὰν δηλαδὴ θὰ εἶναι τὸ ἴδιο ἢ καλύτερο ἢ λαμπρότερο. Καὶ λαμβάνει καὶ τὶς δύο ἀπαντήσεις ἀπὸ τὸ ἴδιο παράδειγμα, ὅτι θὰ εἶναι πολὺ καλύτερο. Οἱ αἱρετικοὶ ὅμως, ἐπειδὴ δὲν καταλαβαίνουν τίποτε ἀπὸ αὐτά, ἐπιτίθενται καὶ λένε, ὅτι ἄλλο σῶμα πεθαίνει καὶ ἄλλο σῶμα ἀνασταίνεται… Δηλαδὴ ὄχι τὸ στάχυ, γιατί αὐτὸ καὶ εἶναι τὸ ἴδιο καὶ δὲν εἶναι. Εἶναι μὲν τὸ ἴδιο γιατί εἶναι ἴδια ἡ οὐσία, ἀλλὰ καὶ δὲν εἶναι τὸ ἴδιο γιατί εἶναι καλύτερο αὐτό, ἡ μὲν οὐσία μένει ἴδια, ἡ ὡραιότητα ὅμως γίνεται μεγαλύτερη… Ὥστε ὅταν λέει, «ἐκεῖνο ποὺ σπείρεις, δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ θὰ φυτρώσει», δὲν ἐννοεῖ ὅτι ἀνίσταται ἄλλη οὐσία ἀντὶ ἄλλης, ἀλλὰ ὅτι εἶναι καλύτερη αὐτή, λαμπρότερη». Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Εἰς τὴν Α’ πρὸς Κορινθίους Ὁμιλία 41, 2. PG 61, 356. ΕΠΕ 18Α, 674.
ΤΑ ΣΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΝ ΣΥΜΜΟΡΦΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΟΞΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Δὲν μποροῦμε νὰ διανοηθοῦμε, οὔτε νὰ φαντασθοῦμε τὴν δόξα καὶ τὴν τιμὴ τῶν ἀφθαρτοποιημένων σωμάτων τῶν δικαίων. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μας δίνει τὴ δυνατότητα νὰ προσεγγίσουμε αὐτὰ τὰ βαθιὰ νοήματα, λέγοντας ὅτι ‘‘ὅταν τὸ σῶμα μας ἀναστηθεῖ, θὰ ἔχει μεγάλη ὁμοιότητα καὶ ἀναλογία, πρὸς τὸ δεδοξασμένο σῶμα Του (Ἀναστάντος Χριστοῦ). «ὃς μετασχηματίσει τὸ σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸ σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ». (Φιλιπ. γ’ , 21). Καὶ καθὼς ὅταν ὁ αἰσθητὸς ἥλιος χτυπήσει τὶς ἀκτῖνες τοῦ σὲ ἕνα καθαρὸ καθρέφτη, ὁ καθρέφτης ἐκεῖνος γίνεται ἄλλος ἥλιος, ἔτσι καὶ ὁ νοητὸς ἥλιος ὁ Χριστὸς κατὰ τὴν μέλλουσα Ἀνάσταση, χτυπῶντας τὶς ἀκτῖνες του στὰ ἀναστηθέντα σώματα μας, θὰ τὰ κάνει νὰ λάμπουν σὰν νὰ εἶναι ἄλλοι ἥλιοι, ὅμοιοι μὲ αὐτόν, καθὼς εἶναι γραμμένο, «τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλεῖᾳ τοῦ πὰτρὸς αὐτῶν» (Μάτθ. ἰγ’. 43). Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Πνευματικὰ Γυμνάσματα. Μελέτη ΛΒ’. Εἰς τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου, εἰς τὴν ὁποίαν χρεωστοῦμεν νὰ συγχαρῶμεν.
Πηγή: “Τὸ μυστήριον τοῦ θανάτου” Νικόλαου Π. Βασιλειάδη, ἐκδ. σωτήρ
καὶ “Ἡ στολὴ τῆς ψυχῆς” τοῦ Μοναχοῦ Μάρκελλου Καρακαλληνοῦ, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη