Ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος Τσαλίκης γεννήθηκε στὶς 5 Νοεμβρίου τὸ 1920 στὸ Λίβισι τῆς Μ. Ἀσίας. Τὰ παιδικά του χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα, καθὼς στὴν περιοχὴ κυριαρχοῦσαν οἱ Τοῦρκοι. Ὅταν ἦταν δύο ἐτῶν δόθηκε διαταγὴ ὅλοι οἱ Λιβισιανοὶ νὰ φύγουν ἀπὸ τὴν περιοχή.

Περίπου 2000 γυναικόπαιδα καὶ γέροι (μιὰ καὶ ὅλοι οἱ ἄντρες εἶχαν ὁδηγηθεῖ αἰχμάλωτοι σὲ καταναγκαστικὰ ἔργα-μαζὶ καὶ ὁ πατέρας τοῦ μακαριστοῦ Ἰακώβου, Σταῦρος) κίνησαν στὴ θλιβερὴ πομπή. Τὸν μικρὸ Ἰάκωβο κρατοῦσε στὴν ἀγκαλιὰ ἡ μητέρα του. Τὰ ἀδέλφια του, Γιῶργος καὶ Τασούλα, ἦταν μόλις τεσσάρων ἐτῶν καὶ σαράντα ἡμερῶν. Δίχως τὰ παραμικρὰ οἰκονομικὰ ἐφόδια, ξεκίνησαν ἕνα βασανιστικὸ ταξίδι ποὺ κράτησε μιὰ ἑβδομάδα καὶ πλέον. Ἔφτασαν τελικὰ στὴν Ἰτέα. Ἀρχηγὸς τῆς οἰκογένειας ἦταν τώρα ἡ γιαγιὰ τοῦ Ἰακώβου, ἡ κυρα-Δέσποινα. Γυναῖκα μὲ φλογισμένη πίστη, ἀστείρευτη ὑπομονὴ καὶ δυναμικότητα. Ἀπὸ αὐτὴν πῆρε ὁ Ἰάκωβος τὸ λαμπρὸ παράδειγμα καὶ διδάχθηκε τὴν ἀγάπη στὸ Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους. Λίγο ἀργότερα, τὸ 1925 μετέφεραν τοὺς Λιβισιανοὺς πρόσφυγες σὲ μιὰ τοποθεσία τῆς βόρειας Εὔβοιας, στὸ χωριὸ Φαράκλα.

Ὁ Ἰάκωβος ἔπαιρνε πολὺ τὰ γράμματα. Ἦταν ἄριστος μαθητὴς ὄχι μόνο γιὰ τὶς ἐπιδόσεις του ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν συμπεριφορά του. Ἕνα πάμφτωχο παιδί, ἕξι-ἑπτὰ χρόνων, τοὺς περισσότερους μῆνες ξυπόλυτο. Ἀργότερα, σχεδὸν ἀπὸ τὰ δέκα του χρόνια, πολλοὶ θὰ τὸν φωνάζουν “πάτερ Ἰάκωβε”. Ἀργὰ τὸ ἀπόγευμα κάθε μέρα μετὰ τὸ σχολεῖο πήγαινε καὶ ἄναβε τὰ καντηλάκια στὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγ. Παρασκευῆς (τὸ σχολεῖο του).

Ἕνα ἀπόγευμα ὅμως, ἐκεῖ ποὺ προσευχότανε τοῦ ἐμφανίστηκε ὁλοζώντανη ἡ Ἁγία Παρασκευή, ἀκριβῶς ὅπως ἦταν στὴ εἰκόνα. Τὸ παιδὶ τρόμαξε καὶ ἔφυγε.

Ξαναπῆγε ἄλλη μέρα καὶ τοῦ ἐμφανίστηκε πάλι. Ἔφυγε τρέχοντας μὰ ἡ Ἁγία τοῦ μίλησε γλύκα καὶ τὸν καθησύχασε λέγοντάς του ποιά εἶναι. Ὁ Ἰάκωβος ἔκατσε δειλά-δειλὰ κοντά της καὶ τὴν ἄκουγε. Οἱ ἐμφανίσεις τῆς Ἁγίας συνεχίστηκαν, ὥσπου τὸ ἀγόρι συνήθισε. Κάθονταν δίπλα-δίπλα καὶ μιλάγανε! Συχνὰ βοηθοῦσε στὸ ἱερό τον π. Δημήτριο μὲ φόβο Θεοῦ καὶ ἐπιμέλεια. Ἐκεῖ στὴν ἁγία τράπεζα, πολλὲς φορὲς ἀντιλήφθηκε καὶ εἶδε ἀγγέλους καὶ ἄκουσε ψαλμωδίες.

Τὸ 1933 ὁ Ἰάκωβος τελείωσε τὸ Δημοτικό. Γιὰ Γυμνάσιο οὔτε λόγος. Ἡ φτώχια καὶ ἡ ἀνέχεια δὲν ἐπέτρεπαν τέτοια σκέψη. Ἔτσι ἔμεινε καὶ δούλευε στὰ χωράφια τους καὶ γιὰ μεροκάματο σὲ ξένα χωράφια. Ὅσο ὅμως κουβάλαγε πέτρες προσευχόταν. Ἔλεγε Παρακλήσεις καὶ ψιθύριζε τροπάρια. Τὴ νύχτα ἔκανε πολλὲς μετάνοιες, διάβαζε μὲ τὸ λυχνάρι ἢ τὸ φεγγάρι καὶ ὧρες ὁλόκληρες ἔμενε γονατιστός, κάτι ποὺ τὸ εἶχε μέχρι τὴν κοίμησή του. Κάποτε ἀρρώστησε πολὺ βαριά. Μὲ τὴ λίγη ἰατρικὴ περίθαλψη ἦταν βέβαιο πὼς θὰ πέθαινε. Ἕνα ἀπόγευμα ὅμως τοῦ ἐμφανίστηκε ὁ ἅγιος Χαράλαμπος. Εἶδε ζωντανὸ τὸ χέρι του νὰ τὸν σταυρώνει στὸ στῆθος. Ὁ Ἰάκωβος συνῆλθε ἀμέσως! Ὅλοι στὸ χωριὸ τὸν εἶχαν γιὰ ἱερὸ πρόσωπο κι ἂς ἦταν μόλις εἴκοσι ἐτῶν. Στὴν κατοχὴ τὰ βάσανα τῶν φτωχῶν προσφύγων ἔγιναν ἀκόμη μεγαλύτερα. Ὁ Ἰάκωβος, ὅμως, ὄρθιος! Στὶς ἤδη ὑπάρχουσες συμφορὲς προστέθηκε κι ἐκείνη τοῦ θανάτου τῆς μητέρας του. Ἡ λύπη του ἦταν ἀφόρητα μεγάλη. Ἀπὸ τότε ἀνέλαβε τὴν προστασία τῆς μικρῆς του ἀδελφῆς καὶ ἔμεινε νὰ τὴν φροντίζει. Ὁ στρατὸς στὴν ἡλικία τῶν εἰκοσιεπτὰ ἐτῶν τὸν βρῆκε ἐξαντλημένο.

Τὸ 1951, σὲ ἡλικία τριανταενὸς ἐτῶν ἔβαλε πλώρη γιὰ τὸ μοναστήρι τοῦ ὁσίου Δαυὶδ τοῦ γέροντα στὴν Εὔβοια, μιὰ καὶ ἡ ἀδελφὴ τοῦ εἶχε πιὰ παντρευτεῖ. Μὲ πολὺ κόπο λόγῳ καὶ τῆς πεζοπορίας, κατόρθωσε νὰ φτάσει στὸ μοναστήρι. Ἡ κατάσταση ἐκεῖ ἦταν ἀπερίγραπτη. Τρεῖς μοναχοὶ ποὺ ζοῦσαν ἐκεῖ, φαίνονταν παραδομένοι στὸν ἄθλιο κατήφορο τῆς Μονῆς. Ὅλοι τον κακοπῆραν καὶ τοῦ κακοφέρθηκαν. Τοῦ μιλοῦσαν ἄσχημα, τὸν περιφρονοῦσαν, δὲν τοῦ ἔδιναν φαγητό. Τὸν ἔβαλαν σ’ ἕνα κελὶ ἐρείπιο. Ὁ μοναχὸς Ἄνθιμος καὶ οἱ τσοπάνηδες τοῦ ἄνοιξαν φρικτὸ πόλεμο.

Ὅταν ὁ ἡγούμενος τῆς Μονῆς, ἀναγνωρίζοντας τὴν ἀρετή του, τὸν ἔκειρε μοναχὸ καὶ τὸν ἔκανε οἰκονόμο τῆς μονῆς ὁ πόλεμος ἐναντίον του ἔγινε ἀκόμη μεγαλύτερος. Στὶς 18 Δεκεμβρίου χειροτονήθηκε διάκονος καὶ τὴν ἑπομένη ἱερέας.

Ἀπὸ τὴν πολλὴ σωματικὴ κούραση, ἡ ὑγεία του χειροτέρευε ὁλοένα καὶ περισσότερο. Ἐν τούτοις δὲν ἔπαψε νὰ δέχεται πλῆθος ἀνθρώπων ποὺ ἔρχονταν γιὰ νὰ πάρουν τὴν εὐχή του. Προσευχόταν γιὰ ἄλλους καὶ θεραπεύονταν. Οἱ συνεργάτες του ὅμως ἅγιοι Δαυὶδ καὶ Ἰωάννης δὲν συνέτρεχαν καὶ στὶς δικές του ἀρρώστιες. Τὰ ἤξερε αὐτὰ καλά. Θά ‘μενε ὅπως ὁ ἀπόστολος Παῦλος μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Οἱ κρίσεις μὲ σφιξίματα καὶ ἐφιδρώσεις ἦταν ἀνυπόφορες. Τὸν ρωτοῦσες ὅμως “τί κάνεις γέροντα;” καὶ καμιὰ φορὰ ἀπαντοῦσε:

-Ἔχω ἕνα σφίξιμο στὸ στῆθος καὶ μὲ πιάνουν ἱδρῶτες… Ἀλλὰ δὲ βαριέσαι, ὁ ἕνας ἀπ’ αὐτό, ὁ ἄλλος ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὅλοι θὰ φύγουμε μιὰ μέρα. Καὶ θὰ πᾶμε στοὺς οὐρανούς, ἐνώπιον τοῦ δίκαιου Κριτῆ. Τὸ ἄσχημο γιὰ μένα εἶναι ὅτι δὲν ἔχω κάνει τίποτα γιὰ τὸν Κύριο καὶ τί λόγο θὰ δώσω στὸ Θεό;

Νύχτα τῆς 20ης Νοεμβρίου-πρωὶ τῆς 21ης. Ἦρθε ἡ ὥρα νὰ τελειώσει τὸ μαρτύριο τῆς ζωῆς αὐτῆς. Ἀγρύπνησε τὸ τελευταῖο του βράδυ. Λειτούργησε τὴν ἑπομένη γιὰ τὰ Εἰσόδια τῆς Παναγίας καὶ λίγο μετὰ τὸ μεσημέρι ἄφησε σὰν πουλάκι τὴν ψυχή του, τὴν ἐξαγνισμένη ἀπὸ στὸ καμίνι τῆς ἄσκησης καὶ τῆς γεμάτης ταπείνωση ἀγάπης. Τὴν ἡμέρα τῆς κηδείας ἀλλὰ καὶ τὴν ἑπομένη τὸ πρόσωπο τοῦ γέροντα εἶχε μιὰ ἱλαρότητα καὶ φωτεινότητα. Ὁ κόσμος ποὺ ἔφτασε στὸ μοναστήρι ἦταν ἀμέτρητος. Ὁ ἐπίσκοπος ζήτησε νὰ ὑψώσουν τὸ φέρετρο γιὰ νὰ τὸ δεῖ ὁ κόσμος.

H Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἁγιοκατέταξε τὸ μακαριστὸ Γέροντα Ἰάκωβο Τσαλίκη, ὕστερα ἀπὸ αἴτηση ἁγιοκατατάξεως ποὺ εἶχε ὑποβληθεῖ ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Χαλκίδος καὶ ὁρίστηκε ὡς ἡμέρα μνήμης του ἡ 22α Νοεμβρίου.

monastiriaka.gr

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Εὐβοίας τὸν ἔφορον, καὶ κοινοβίου Δαυΐδ, σεπτὸν προεξάρχοντα, καὶ τοῦ λαοῦ ποδηγόν, Ἰάκωβον ὅσιον, δεῦτε ἐν εὐφροσύνῃ, καταστέψωμεν ὕμνοις, οὗτος γὰρ ἐντυγχάνει, τῷ Χριστῷ ὑπὲρ πάντων, παρέχει δὲ τοῖς ἀνθρώποις, χάριν καὶ ἔλεος.

Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.

Τὸν σεμνὸν ἡγούμενον, τῶν μοναζόντων Πατέρων, καὶ Δαυῒδ διάδοχον, ἐν τῇ Μονῇ τῆς Εὐβοίας, λάμψαντα, καθάπερ ἄστρον ἐν Ἐκκλησίᾳ, λόγοις τε καὶ εὐσεβεῖ βιοτῇ ἐν πίστει, ἐπαινοῦμεν ἐκβοῶντες, χαίροις θεόφρον Ἰάκωβε ὅσιε.

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
22 Νοεμβρίου 2025 ἑορτάζουν:

Ἅγιοι Φιλήμων ὁ Ἀπόστολος, Ἄρχιππος, Ὀνήσιμος καὶ Ἀπφία

Ἅγιοι Κικιλία, Βαλεριανὸς καὶ Τιβούρτιος

Ὅσιος Ἀββᾶς

Ὅσιος Ἰάκωβος (Τσαλίκης), ὁ Θεοφόρος, καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Δαυΐδ του ἐν Εὐβοίᾳ

Ἅγιος Μάξιμος ὁ Καπιτουλάριος

Ἅγιοι Μᾶρκος, Στέφανος καὶ Μᾶρκος

Ἅγιος Προκόπιος ὁ Παλαιστίνιος

Ἅγιος Μένιγνος ὁ κναφέας

Ὅσιος Κάλλιστος ὁ Β’, Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης

Ἅγιοι Χριστόφορος καὶ Εὐφημία

Ἅγιοι Θαλαλαῖος καὶ Ἄνθιμος

Ἅγιος Θαδδαῖος

Ἅγιος Ἀγαπίων ὁ Ρωμαῖος

Ἅγιος Ἀγάπιος

Ἅγιος Σισίνιος ὁ Ἱερομάρτυρας

Ἅγιος Κλήμης ὁ Θαυματουργὸς ἐπίσκοπος Ἀχρίδας τῆς Βουλγαρίας

Ὅσιος Γερμανὸς Ἱδρυτὴς Ἱερὰς Μονῆς Εἰκοσιφοινίσσης

Συντάκτης