Γράφει ὁ Νικόλαος Μπογονικολὸς
Μαθηματικὸς
Ὁ ἄνθρωπος σὲ ὅλη τὴν ἱστορία του εἶχε τὴν τεχνολογία ὡς χαρακτηριστικὸ ποὺ τὸν διαφοροποιεῖ ἀπὸ τὰ ζῶα καὶ τὸν κάνει μοναδικὸ δημιούργημα τοῦ Θεοῦ.
Ἀπὸ τότε ποὺ ἀνακάλυψε τὸν τροχό, ἀπὸ τότε ποὺ κατάφερε νὰ κάνει χρήση τῆς φωτιᾶς. Ἀπὸ τότε ποὺ ἔφτιαξε σπίτια γιὰ νὰ στεγάζεται μέχρι ποὺ στὴν συνέχεια ἀνακάλυψε τὸ πλοῖο, τὴν ἀτμομηχανή, τὰ ἀεροπλάνα. Μέχρι σήμερα ποὺ χρησιμοποιεῖ ἠλεκτρονικοὺς ὑπολογιστὲς καὶ πυραύλους ἢ δορυφόρους ὅλα ἦταν καὶ εἶναι ἔκφραση τοῦ ἰδιαίτερου χαρακτηριστικοῦ του νὰ παράγει τεχνολογία.
Ἴσως πεῖ κάποιος καὶ κάποια ζῶα τεχνολογία παράγουν ὅταν π.χ. τὰ πουλιὰ φτιάχνουν τὶς φωλιές τους. Ὅμως τὰ ζῶα ἁπλὰ ἐπαναλαμβάνουν διαχρονικὰ κάτι ποὺ τεχνολογικὰ κάνουν. Δὲν δημιουργοῦν ὅπως ὁ ἄνθρωπος.
Ἐδῶ ξεκινᾶ ἡ προσέγγιση μὲ τὴν πίστη τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε ὡς παιδὶ τοῦ Θεοῦ, μπορεῖ νὰ κατέπεσε, ὅμως πάντα ἔχει τὴν ἐλεύθερη βούληση καὶ τὴ δυνατότητα ποὺ τοῦ ἔδωσε ὁ Θεὸς νὰ εἶναι δημιουργός. Τί δημιουργός; Τεχνολογίας. Τεχνολογικὰ δημιουργήματα εἶναι ἡ δυνατότητα δημιουργίας ποὺ τοῦ προσέφερε ὁ Κύριος! Ἂς σκεφτοῦμε πόσο μοναδικὸ ἀγαθὸ εἶναι αὐτὸ ποὺ προικίστηκε ὁ ἄνθρωπος νὰ παράγει διαχρονικὰ τεχνολογία.
Οἱ Ἕλληνες ἔχουμε ἀποδείξει ὅτι ἔχουμε δημιουργήσει ὡς πρωτοπόροι τεχνολογίες μοναδικὲς γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα. Ἀπὸ τὴν Εὐκλείδια Γεωμετρία μέχρι τὸ Μηχανισμὸ τῶν Ἀντικυθήρων καὶ ἀπὸ γνώσεις ἀστρονομίας μέχρι τὴ χρήση τεχνολογίας στὸν πολιτισμὸ μὲ μοναδικὰ δημιουργήματα ὅπως ὁ Παρθενώνας.
Ὁ Κύριος ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο τὴν ἐλευθερία τῆς βούλησης. Νὰ ἐπιλέγει τὸν δρόμο τοῦ καλοῦ μὲ ὀρθοπραξία ἢ νὰ παρεκκλίνει καὶ νὰ ὁδηγεῖται σὲ καταστροφικὰ μονοπάτια.
Στὴν ἐποχή μας, στὶς τελευταῖες δεκαετίες ζοῦμε μία ἐπιτάχυνση τῶν δημιουργικῶν ἱκανοτήτων τοῦ ἀνθρώπου στὴν τεχνολογία. Αὐτὸ ποὺ ὀνομάζουμε ὑψηλὴ τεχνολογία. Ὄχι δὲν ἦταν πάντα ἔτσι, δὲν ὑπῆρχαν αὐτοὶ οἱ ρυθμοὶ χρήσης τῆς φυσικῆς ἱκανότητας καὶ χαρακτηριστικοῦ του νὰ παράγει τεχνολογία. Δόξα τῷ Θεῶ ἡ ἐξέλιξη αὐτῶν τῶν τεχνολογικῶν ἀνακαλύψεων εἶναι πάντα γιὰ καλὸ δοσμένα ἀλλὰ πάντα μὲ τὸν κίνδυνο ἡ ἔλλειψη διατήρησης κάποιων ἀρχῶν ὅπως ἡ ἀγάπη σὲ συνδυασμὸ μὲ ἀμετροέπεια παράγει τρομακτικοὺς κινδύνους.
Εἶναι θαυμαστὸ πόσο συνδεδεμένα εἶναι κάποια πράγματα ποὺ ἔλεγαν οἱ Ἀρχαῖοι μας πρόγονοι μὲ τὴν Ὀρθοδοξία. Πολλὰ τὰ περιγράφει ὑπέροχα στὰ κείμενά του ὁ Ἅγιος Νεκτάριος μὲ θεωρητικὲς βάσεις καὶ ἄλλα μὲ τόσο ἁγνὴ ἀλλὰ δυναμικὴ ἁπλότητα ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός. Ἐγὼ θὰ ἀναφέρω αὐτὸ ποὺ ἦταν φόβος τῶν Ἀρχαίων Ἑλλήνων γιὰ κάθε ἐνέργειά τους. Νὰ μὴν ἀποτελέσει «ὕβρις πρὸς τὸν Θεό». Πόσο ἄσχημο εἶναι ὁ ἀνθρώπινος ἐγωισμὸς νὰ φτάνει σὲ αὐτὸ τὸ ἐπίπεδο ποὺ νὰ προκαλεῖ τὸν Θεό!
Σήμερα ἡ ὑψηλὴ τεχνολογία εὔκολα μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει ὕβρη κατὰ τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἀνακαλύψεις μὲ τὸ διαδίκτυο, τὴ βιοτεχνολογία καὶ κυρίως τὴν τεχνητὴ νοημοσύνη εἶναι τεχνολογικοὶ τομεῖς ποὺ φέρουν αὐτὸν τὸν κίνδυνο.
Ἤδη ὑπάρχει συγγραφέας ὁ ὁποῖος βλάσφημα ὁρίζει τὸν ἄνθρωπο ὡς «ἄνθρωπο Θεό», τυχαία ἢ «τυχαία» εἶναι ὁ Ἑβραῖος ἱστορικὸς Χαράρι. Καὶ ἔχω τὴν ἁπλὴ ἀπορία ἀπὸ ποῦ καὶ ὡς ποῦ ἡ ἐπιστημοσύνη ἑνὸς ἱστορικοῦ πρέπει νὰ θεωρεῖται ὡς σωστὴ σὲ θέματα τεχνολογίας. Ἐγὼ λέω ὅτι μᾶλλον ἀσχετοσύνη μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ.
Σύμφωνα μὲ τὴν Ὀρθοδοξία, ὁ ἄνθρωπος μὲ ὅπλο τὴν πίστη του καὶ τὴν προσευχὴ του μπορεῖ νὰ λάβει τὴν Θεία Χάρη καὶ νὰ ἐπιλέξει τὸ καλό. Ζοῦμε σὲ μία ἐποχὴ ποὺ πολλοὶ θεωροῦν ὅτι ἡ ἀθεΐα εἶναι τὸ σωστό. Δὲν ἔχουν διδαχθεῖ μὲ τὴν παταγώδη ἀποτυχία τοῦ κομμουνισμοῦ-ὑλισμοῦ ποὺ ἂν καὶ εἶχε ἐξουσία σὲ μεγάλο μέρος τοῦ πλανήτη μας, διαλύθηκε.
Τὸ ἴδιο καὶ σὲ σχέση μὲ τὴν ὕπαρξη τῶν ἐθνῶν. Ὁ Κύριος μίλησε στὸ Εὐαγγέλιο γιὰ διδασκαλία σὲ ὅλα τὰ ἔθνη. Ἂν ἦταν ἀλλιῶς θὰ μποροῦσε νὰ πεῖ δὲν ὑπάρχουν ἔθνη. Ἐμεῖς ὡς Ἕλληνες διαχρονικὰ καὶ μὲ ὅπλο τὴν Ὀρθοδοξία μας καταφέραμε νὰ ἐπιβιώσουμε ὡς ἔθνος σὲ ἑκατοντάδες ἔτη σκλαβιᾶς!
Ἡ ὑψηλὴ τεχνολογία παράγει κινδύνους ποὺ ἀκόμα καὶ ὅποιος δὲν πιστεύει τοὺς ἀποδέχεται. Ὁ κίνδυνος οἰκολογικῆς καταστροφῆς ἢ ἡ καταστροφὴ μὲ πυρηνικὸ πόλεμο. Σήμερα ὅμως ζοῦμε σὲ μία στιγμὴ ἀπίστευτου κινδύνου μὲ τὴν πιθανὴ -προσωπικὰ θεωρῶ ὅτι μόνο ἂν πρόκειται νὰ ἔρθει τὸ τέλος τοῦ παρόντος κόσμου θὰ συμβεῖ- τὴν ἀνεξέλεγκτη χρήση τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης. Ὡς εἰδικὸς ἐπιστημονικὰ στὸ πεδίο τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης μπορῶ νὰ διαβεβαιώσω ὅτι ὁ κίνδυνος εἶναι ὑπαρκτός. Συνδυάζεται δὲ μὲ ὑπερφίαλες σκέψεις κάποιων δισεκατομμυριούχων ποὺ ἀναφέρουν ὅτι ὁ πλανήτης Γῆ θὰ καταστραφεῖ ἀλλὰ αὐτοὶ θὰ μεταναστεύσουν καὶ θὰ ζοῦν στὸν Ἄρη.
Προσωπικὰ ἀπὸ λάθος καὶ μετάνοιωσα γύρισα ἐπαγγελματικὰ ὅλη τὴ Γῆ. Τίποτα ἰδιαίτερο τελικὰ τὸ κυνήγι τῆς γνώσης καὶ ἐμπειριῶν, εὐτυχῶς ἡ δοκιμασία μου μὲ συνέδεσε πάλι μὲ τὴν Ὀρθοδοξία καὶ Δόξα τῷ Θεῶ, ἡ πατρίδα μου ἡ Ἑλλάδα μας ἔχει τόσο πλοῦτο καὶ φυσικὴ ποικιλία ποὺ κάθε στιγμὴ μας μποροῦμε νὰ νοιώθουμε ὑπέροχα στὸν τόπο μας.
Ζοῦμε λοιπὸν τὴν ὕπαρξη κινδύνων ἀπὸ τὴν κακὴ ἀνάπτυξη καὶ χρήση τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης. Οἱ ἀξίες τῆς Ὀρθοδοξίας μᾶς μποροῦν νὰ μᾶς ὁδηγήσουν τὴν Ὀρθοπραξία! Ἡ πίστη μας σὲ αὐτὲς τὶς ἀξίες εἶναι φωτεινὸς ὁδηγός μας!
Ἀλοίμονο ἂν ἀρκεστεῖ ἡ ἀνθρωπότητα στὶς ψευδεπίγραφες ἀξίες τῆς δύσης περὶ ἀνθρωπισμοῦ καὶ δικαιωμάτων. Εἶναι τόσο ὑποκριτικὲς ὅσο ὑποκριτικὲς εἶναι ἑτερόδοξες προσεγγίσεις ποὺ παρασύρουν τὸν ἄνθρωπο νὰ θέλει νὰ ὑποκαταστήσει τὸ Θεὸ καὶ τὴν Πίστη του μὲ πίστη σὲ κάποια πολιτικὰ ὀρθὴ ἰδεολογία. Εἶναι ἀστεῖο καὶ θυμίζει τὰ ἐπὶ πληρωμὴ συγχωροχάρτια τοῦ μεσαίωνα ὅτι οἱ σύγχρονες «ἀξίες» θὰ δώσουν ἀπάντηση στὴν ὀρθὴ χρήση νέων τεχνολογιῶν ὅπως ἡ τεχνητὴ νοημοσύνη!
Ἡ Ὀρθοδοξία μας ὁδηγεῖ ὡς Ἕλληνες νὰ σεβόμαστε τὶς διαχρονικὲς ἀξίες μας. Πόσο τιμὴ νοιώθω ὡς Ἕλληνας νὰ ἀκούω στὰ Ἑλληνικὰ τὸ Κύριε Ἐλέησον, ἔστω καὶ αὐτὲς τὶς δύο μόνο λέξεις μέσα σὲ ἑτερόδοξα περιβάλλοντα. Ἔχουν μείνει ὡς φάρος τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ! Μποροῦμε νὰ ἐκφράσουμε πὼς πρέπει νὰ τεθοῦν τὰ ὅρια καὶ κανόνες καλῆς χρήσης τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης!
Οἱ κραυγὲς τῆς παγκοσμιοποιημένης ὁμογενοποίησης τοῦ ὁ,τιδήποτε, σὲ ἕναν ἀχταρμὰ χωρὶς νὰ ξεχωρίζει τὸ καλὸ καὶ τὸ κακό, μᾶς εἶναι ξένα καὶ ὡς Ὀρθόδοξους καὶ ὡς Ἕλληνες!
Στύλος Ὀρθοδοξίας, αρ. φύλλου 262, σελ.12