Τὴν εἰς φάρυγγα Παῦλος αὐχῶν ἀγχόνην,
Λύει φάρυγξι ῥευμάτων τὴν ἀγχόνην.
Οὕνεκα ὡμολογεῖ Παῦλος Θεόν, ἄγχεται ἕκτῃ.
Ὁ Ἅγιος Παῦλος γεννήθηκε στὴ Θεσσαλονίκη, στὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰῶνα μ.Χ. καὶ ὑπῆρξε γραμματέας τοῦ ἁγιοτάτου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ἀλεξάνδρου (30 Αὐγούστου).
Ὅταν ἀπεβίωσε ὁ Ἀλέξανδρος, τὸ 377 μ.Χ., ὁ Παῦλος ἐξελέγχθηκε Πατριάρχης. Ὁ αὐτοκράτορας Κωνστάντιος, ὅταν τὸ πληροφορήθηκε δυσανασχέτησε, μία καὶ ἦταν ὀπαδὸς τῆς αἵρεσης τῶν Ἀρειανῶν. Ὅταν ὁ Κωνστάντιος ἐπέστρεψε ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια στὴν Κωνσταντινούπολη, ἀπομάκρυνε ἀπὸ τὸν πατριαρχικὸ θρόνο τὸν Παῦλο καὶ ἀνακήρυξε αὐθαίρετα Πατριάρχη, τὸν ἀρειανόφρονα Νικομήδειας Εὐσέβιο. Τότε ὁ Ἅγιος Παῦλος πῆγε στὴ Ρώμη. Ἐκεῖ βρῆκε τὸν Μέγα Ἀθανάσιο (18 Ἰανουαρίου), τὸν ὁποῖο εἶχε ἀπομακρύνει ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας ὁ Κωνστάντιος.
Πληροφορηθεὶς τὰ γεγονότα, ὁ αὐτοκράτορας Κώνστας, ἔστειλε γράμμα στὸν ἀδελφό του τον Κωνστάντιο, διαμαρτυρόμενος γιὰ τὴ στάση του. Ἔτσι ὁ Παῦλος καὶ ὁ Ἀθανάσιος ἐπανῆλθαν στὸ ἀξίωμά τους.
Δυστυχῶς μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ ὁ Κώνστας πέθανε. Ἔτσι ὁ Κωνστάντιος διέταξε, ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια ποὺ ἦταν, νὰ ἀπομακρύνουν τὸν Παῦλο ἀπὸ τὸν Πατριαρχικὸ θρόνο. Μάλιστα τὸν ἐξόρισε στὴν Κουκουσὸ τῆς Ἀρμενίας.
Μία μέρα ποὺ τελοῦσε τὴν Θεία Λειτουργία ὅρμησαν καταπάνω του Ἀρειανοὶ καὶ τὸν ἔπνιξαν μὲ τὸ ἴδιο του τὸ ὠμοφόριο. Ἔτσι ὁ Ἅγιος ἐτελείωσε καὶ παρέδωσε τὴν ψυχή του στὸν Κύριο.
Τὸ 385 μ.Χ., τὸ ἀδιάφθορο Λείψανο τοῦ Ἁγίου Παύλου, μετακομίσθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη κατὰ τὴν βασιλεία τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου. Ἀρχικὰ κατατέθηκε στὸ Ναὸ τῆς Ἁγίας Εἰρήνης καὶ ἔπειτα σὲ ναὸ πρὸς τιμή του. Τὸ Λείψανο μεταφέρθηκε στὴ Βενετία τὸ 1226 μ.Χ. καὶ κατατέθηκε στὴ γυναικεία Μονὴ τοῦ Ἁγίου Λορέντζου, ὅπου φυλάσσονταν καὶ τὰ Λείψανα τοῦ Ὄσιου Βαρβάρου του Μυροβλύτου καὶ τῆς Ἁγίας Κανδίδης. Ἄγνωστο κάτω ἀπὸ ποιές συνθῆκες τὸ Λείψανο χάθηκε, γιὰ νὰ βρεθεῖ τὸ 1493 μ.Χ. Κατὰ τὴν ἀναγνώριση τοῦ 1686 μ.Χ. ὁ Βολλανδιστὴς C. Jannik διαπίστωσε καὶ περιέγραψε τὴν ἀκεραιότητα τοῦ Λειψάνου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Αὐτόμελον.
Θείας πίστεως ὁμολογία, ἄλλον Παῦλόν σε τῇ Ἐκκλησίᾳ, ζηλωτὴν ἐν ἱερεῦσιν ἀνέδειξε· συνεκβοᾷ σοι καὶ Ἄβελ πρὸς Κύριον, καὶ Ζαχαρίου τὸ αἷμα τὸ δίκαιον. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἀστράψας ἐν γῇ, ὡς ἄστρον οὐρανόφωτον, τὴν καθολικήν, φωτίζεις Ἐκκλησίαν νῦν, ὑπὲρ ἧς καὶ ἤθλησας, τὴν ψυχήν σου Παῦλε προθέμενος, καὶ ὡς Ζαχαρίου καὶ Ἀβελ τρανῶς, βοᾷ σου τὸ αἷμα πρὸς Κύριον.
ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
6 Νοεμβρίου 2025 ἑορτάζουν:
Ἅγιος Παῦλος Α’ ὁ Ὁμολογητὴς καὶ Ἱερομάρτυρας Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης
Ὅσιος Λουκᾶς
Ἅγιος Δημητριανὸς ἐπίσκοπος Κηθηρίας Κύπρου
Μνήμη τῆς μετὰ φιλανθρωπίας κατενεχθείσης κόνεως ἐπὶ Λέοντος τοῦ Μεγάλου
Ὅσιος Νίκανδρος
Ὅσιος Παῦλος «ὁ διὰ Χριστὸν σαλὸς»
Ὅσιος Ἀγάπιος ὁ πρεσβύτερος
Ὅσιος Βαρλαὰμ «ὁ ἐν Χουτινῇ»
Ὅσιος Λουκᾶς «ὁ ἐν Σπηλαίῳ»
Ἅγιος Iltud
Ἀνάμνηση Θαύματος Ἁγίου Σπυρίδωνα
Σύναξη πάντων τῶν ἐν Νεαπόλει ἁγίων Μαρτύρων