-Γιά νά σωθεῖς εἶναι ἀνάγκη νά ταπεινωθεῖς. Γιά τόν ὑπερήφανο, καί μέ τή βία νά τόν βάλεις στόν παράδεισο, κι ἐκεῖ δέν θά βρεῖ ἀνάπαυση, γιατί δέν θά εἶναι ἱκανοποιημένος καί θά λέγει: «Γιατί δέν εἶμαι ἐγώ στήν πρώτη θέση;»
-Ἡ ψυχή τοῦ ταπεινοῦ μοιάζει μέ πέλαγος. Ρίξε μιά πέτρα στό πέλαγος. Θά ταράξει γιά λίγο τήν ἐπιφάνεια καί μετά καταδύεται ἀμέσως στά βάθη. Ἔτσι καταβυθίζονται στήν καρδιά τοῦ ταπεινοῦ οἱ θλίψεις, γιατί ἡ δύναμη τοῦ Κυρίου εἶναι μαζί του.
-Ἡ ὑπερηφάνεια καίει σάν τήν φωτιά κάθε καλό, ἐνῶ ή κατά Χριστόν ταπείνωση εἶναι γλυκεία καί δέν περιγράφεται. Κι ἄν τό ἤξεραν αὐτό οἱ ἄνθρωποι, τότε ὅλη ἡ οἰκουμένη θά σπούδαζε αὐτήν τήν ἐπιστήμη.
-Ἂν οἱ ἄρχοντες τηροῦσαν τίς ἐντολές τοῦ Κυρίου καί ὁ λαός καί οἱ ὑπήκοοι ὑπάκουαν μέ ταπείνωση, θά ὑπῆρχε μεγάλη εἰρήνη καί ἀγαλλίαση πάνω στή γῆ. Εξαιτίας όμως τῆς φιλαρχίας καί τῆς ἀνυπακοῆς τῶν ὑπερήφανων ὑποφέρει ὅλη ἡ οἰκουμένη.
-Πάσχομε, ἐπειδή δέν ἔχουμε ταπείνωση. Στήν ταπεινή ψυχή ζῆ τό Ἅγιο Πνεῦμα, καί Αὐτό δίδει στην ψυχή έλευθερία, εἰρήνη, ἀγάπη, μακαριότητα.
-Ψυχή ἁμαρτωλή, αἰχμάλωτη στά πάθη, δέν μπορεῖ νὰ ἔχη εἰρήνη καί χαρά, ἔστω καί ἄν ἔχη ὅλα τά πλούτη τῆς γῆς, ἔστω καί ἄν βασιλεύη σέ ὅλο τόν κόσμο.
-Ἂν ἕνας λαός ὑποφέρη, τότε πρέπει νά μετανοήσουν ὅλοι καί ὁ Θεός θά ἐξομαλύνη ὅλα πρός τό καλό.
-Ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ἔφθασε εἰς τήν ταπείνωση, άπολαμβάνει ἀπό τόν Θεό τήν χάρη Του καί τότε προσεύχεται γιά τούς ἐχθρούς του, ὅπως καί γιά τόν ἑαυτό του, προσεύχεται γι’ ὅλο τόν κόσμο μετά δακρύων καυστικῶν.
-Ἡ ὑπερηφάνεια παρεμποδίζει τήν ψυχή νά εἰσέλθη στον δρόμο τῆς πίστεως.
-Ἡ ὑπερηφάνεια καί ἡ κενοδοξία ἐπιφέρουν ὅλες τίς φθορές καί ὅλες τίς πτώσεις.
-Ἡ ὑπερήφανος ψυχή, ἔστω καί ἄν μελετήσῃ ὅλα τά βιβλία, ποτέ δέν θά γνωρίσῃ τόν Κύριο, διότι μέ τήν ὑπεροψία της δέν δίδει έντός της χῶρο εἰς τὴν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὁ δὲ Κύριος γνωρίζεται μόνο διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
-Εἰς τήν ταπεινή ψυχή ὁ Κύριος ἀποκαλύπτει τά μυστήριά Του. Εἰς ὅλη τήν ζωή τους οἱ Ἅγιοι ἐταπείνωναν ἑαυτούς καί ἐπάλευαν κατά τῆς ὑπερηφανείας.
-Όποιος κάμνει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι εύχαριστημένος εἰς ὅλα, ἔστω καί ἄν εἶναι πτωχός καί ἴσως ἀσθενής καί πάσχων, διότι εὐφραίνει αὐτόν ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ.
-Ἡ ἀπιστία προέρχεται ἀπό τήν ὑπερηφάνεια… Ἡ γνῶσις τοῦ Θεοῦ παραμένει ἄφθαστος εἰς τόν ὑπερήφανο, διότι ὁ Θεός γνωρίζεται μόνον δι’ ἀποκαλύψεως Πνεύματος Ἁγίου.
-Ἐάν ἡ ψυχή ἀγαπήσῃ τήν ταπείνωση, τότε ὅλα τά δίκτυα τῶν ἐχθρῶν διαλύονται καί ὅλα τά ὀχυρά τους κρημνίζονται.
-Ὅταν ἡ ψυχή θυμᾶται τόν θάνατο, ταπεινώνεται καί παραδίνεται ὁλόκληρη στο θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἐπιθυμεῖ νὰ ἔχει εἰρήνη μέ ὅλους καί νά τούς ἀγαπᾶ ὅλους.
-Εἰς τήν ψυχή τοῦ ἐναρέτου, Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, εἰς τὴν ψυχή δέ τοῦ ἁμαρτωλοῦ, σκότος καί κόλαση. Καί τοῦτο εἶναι ὠφέλιμο νά γνωρίζωμε, διότι θά εἴμεθα αἰωνίως εἴτε εἰς τήν Βασιλεία εἴτε εἰς τήν κόλαση.
-Οἱ Ἅγιοι ὁμιλοῦν περί πραγμάτων τά ὁποῖα ὄντως εἶδαν καί γνωρίζουν. Δέν ὁμιλοῦν διά τι, τό ὁποῖο δέν εἶδαν…
-Ὅταν ὁ ἄνθρωπος γίνῃ κάτοχος, ἔστω καί ἐλάχιστα, τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, κλαίει γι’ ὅλους τούς ἀνθρώπους καί γι’ ὅσους δέν ἐγνώρισαν τόν Θεό καί έναντιοῦνται πρός Αὐτόν.
-Ἐμεῖς οἴδαμε, ὅτι ὅσον μεγαλυτέρα εἶναι ἡ ἀγάπη, τόσον μεγαλύτερος ὁ πόνος τῆς ψυχῆς. Ὅσον πληρεστέρα ἡ ἀγάπη, τόσον πληρεστέρα ἡ γνῶσις. Ὅσον θερμοτέρα ή ἀγάπη, τόσον φλογερωτέρα ή προσευχή. Ὅσον τελειοτέρα ἡ ἀγάπη, τόσον ἁγιώτερος ὁ βίος.
-Ὅποιος δέν ἀγαπᾶ τοὺς ἐχθρούς, σ’ αὐτόν δέν ἔχει κατοικήσει ἀκόμη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ.
-Ἀφόρητη εἶναι ἡ ζωή χωρίς ἀγάπη γιά τόν Θεό. Σκότος καί ἀνία γιά τήν ψυχή. Ὅταν ὅμως ἔλθη ἡ ἀγάπη, τότε εἶναι ἀδύνατο νά περιγραφῆ ἡ χαρά τῆς ψυχῆς.
-Χωρίς Πνεύματος Ἁγίου ἡ ψυχή παραμένει ὡς νενεκρωμένη, ἔστω καί ἄν ἔμαθεν ὅλο τον κόσμο.
-Ὁ Κύριος ἀγαπᾶ τούς ἀνθρώπους. Ἐν τούτοις παραχωρεῖ τίς θλίψεις, γιά νά γνωρίσουν οἱ ἄνθρωποι τήν ἀδυναμία τους καί νά ταπεινωθοῦν καί μέ τήν ταπείνωση να λάβουν τό Ἅγιο Πνεῦμα. Μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα ὅλα γίνονται ὡραία, χαρούμενα, ὑπέροχα…
-Εἶναι ἀξιολύπητοι οἱ ἄνθρωποι πού δέν γνωρίζουν τόν Θεό, καί πονῶ γι’ αὐτούς. Ὑπερηφανεύονται, γιατί πετοῦν· ἀλλά τί τό ἀξιοθαύμαστο; Καί τά πουλιά πετοῦν, καὶ δοξάζουν τόν Θεό. Καί, ὅμως, ὁ ἄνθρωπος, τό κτίσμα τοῦ Θεοῦ, ἐγκαταλείπει τόν Κτίστη…
-Ὅσοι ἀγαποῦν τόν Θεό καί τηροῦν τίς ἐντολές Του, εἶναι γεμάτοι φῶς καί μοιάζουν μέ τόν Κύριο. Κι ὅσοι ἀντιστέκονται στον Θεό, εἶναι γεμάτοι σκοτάδι καί μοιάζουν μέ τόν ἐχθρό. Κι αὐτό εἶναι φυσικό. Ὁ Κύριος εἶναι Φῶς καί φωτίζει τούς δούλους Του, ἐνῶ οἱ ὑπηρέτες τοῦ ἐχθροῦ παίρνουν το σκοτάδι του.
-Εἶναι ἀπαραίτητο να ἔχουμε ὑπακοή, ταπείνωση καί ἀγάπη, ἀλλοιῶς ὅλες οἱ μεγάλες ἀσκήσεις καί ἀγρυπνίες ἀποβαίνουν μάταιες… Χωρίς τήν ἀγάπη ὅλα εἶναι δύσκολα.
-Μακαρία ἡ ψυχή ἡ ὁποία ἀγάπησε τήν ταπείνωση καί το πένθος καί ἐμίσησε τούς κακούς λογισμούς.
-Ἐάν ὁ κόσμος κατανοοῦσε τήν δύναμη τῶν λόγων τοῦ Χριστοῦ: «Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ τήν πραότητα καί τήν ταπεινοφροσύνην», θά ἐγκατέλειπε δι’ αὐτήν κάθε ἄλλην γνώση. Οἱ ἄνθρωποι ἀγνοοῦν τήν δύναμη τῆς ταπεινοφροσύνης τοῦ Χριστοῦ καί δι’ αὐτό ἐπιθυμοῦν τά γήινα άγαθά… Μόνον οἱ ταπεινοί βλέπουν τόν Κύριον ἐν πνεύματι Ἁγίῳ… Ὁ Κύριος δέν ἀποκαλύπτεται εἰς τούς ὑπερόπτας. Ὁ ὑπερόπτης δέν θά γίνῃ ποτέ κάτοχος τοῦ Θεοῦ καί ἄν ἀκόμη κατέχῃ ὅλη τήν γνῶση τῆς γῆς. Εἰς τήν καρδία τοῦ ὑπερόπτου δέν ὑπάρχει θέσις διά τήν εὐλογία τοῦ Αγίου Πνεύματος.
-Ὅσα καί ἄν ἐμάθαμε, ἐν τούτοις θά εἶναι ἀδύνατον να γνωρίσωμε τόν Κύριον, ἐάν δέν θά ζήσωμε κατά τάς ἐντολάς Αὐτοῦ, διότι ὁ Κύριος γνωρίζεται οὐχί διά τῆς ἐπιστήμης, ἀλλά διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Πολλοί φιλόσοφοι καί ἐπιστήμονες ἔφθασαν μέχρι τῆς πίστεως εἰς τὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά τόν Θεόν δέν ἐγνώρισαν… Ἄλλο μέν να πιστεύῃς, ὅτι ὑπάρχει Θεός, ἄλλο δέ να γνωρίζης τόν Θεόν.
-Οἱ ἄνθρωποι δέν πιστεύουν ὄχι γιατί λείπουν οἱ ἀληθινές μαρτυρίες, ἀλλά διότι ἡ πίστις ὑποχρεώνει εἰς τήν αὐταπάρνηση καί εἰς τόν ἀγῶνα.
-Γιά νά γνωρίση κανείς τόν Κύριο δέν χρειάζεται νά εἶναι πλούσιος ἤ ἐπιστήμονας, ἀλλά χρειάζεται νά εἶναι ἐγκρατής, νὰ ἔχη πνεῦμα ταπεινό καί ν’ ἀγαπᾶ τόν πλησίον.
-Ὁ πνευματικός ἄνθρωπος σχίζει μέ τόν νοῦ τὰ οὐράνια σάν ἀετός καί ἡ ψυχή του αἰσθάνεται τόν Θεό και βλέπει ὅλο τόν κόσμο, ἔστω κι ἄν προσεύχεται στο σκοτάδι τῆς νύχτας. Ὁ μή πνευματικός ὅμως εὐχαριστιέται με τήν μάταιη δόξα ἤ τόν ὑλικό πλοῦτο καί ἐπιθυμεῖ σαρκικές ἀπολαύσεις.
-Ὤ, καί νά γνωρίζαμε πόσο ἀγαπᾶ ἡ Παναγία ὅλους, ὅσοι τηροῦν τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, καί πόσο λυπᾶται καί στεναχωριέται γιά κείνους πού δέν μετανοοῦν!… Αληθινά, αὐτή εἶναι ἡ βοήθειά μας ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ μόνο τό ὄνομά της χαροποιεῖ τήν ψυχή… Καί αὐτή την Ἀμόλυντη Μητέρα Του ὁ Κύριος τήν ἔδωσε σ᾽ ἐμᾶς, και εἶναι ἡ χαρά καί ἡ ἐλπίδα μας. Αὐτή εἶναι ἡ πνευματική μας Μητέρα καί βρίσκεται κοντά μας. Ζῆ στοὺς οὐρανούς, ἀλλά δέν λησμονεῖ καί ἐμᾶς τούς φτωχούς. Ἀγκαλιάζει με τήν εὐσπλαγχνία της ὅλη τὴν γῆ καί ὅλους τούς λαούς.
-…Κι ὁ Κύριος λέει στην ψυχή μου:
Οἱ ὑπερήφανες ψυχές πάντα ὑποφέρουν ἀπό τά δαιμόνια. Καί τότε εἶπα:
-Κύριε, φώτισε με, τί πρέπει να συλλογίζωμαι γιά νά εἶναι ἡ ψυχή μου ταπεινή;
Καί λαβαίνω στήν ψυχή μου ἀπάντηση:
-Κράτα τὸ νοῦ σου στὸν ἅδη καί μήν ἀπελπίζεσαι.
Ἀπό τότε ἄρχισα να κάνω ἔτσι κι ή ψυχή μου βρῆκε ἀνάπαυση στόν Θεό.
-Μόνο αὐτός πού γνώρισε τό μέγεθος τῆς ἁμαρτωλότητάς του, καί μόνο ὁ ταπεινός μπορεῖ νά μετανοήσει… Ἡ ἁμαρτία παραμορφώνει τόν ἄνθρωπο, ἐνῶ ἡ χάρη τόν στολίζει.
-Ἡ ταπείνωση εἶναι τό θεμέλιο ὅλης τῆς Χριστιανικῆς ἠθικῆς. Χωρίς τήν ταπείνωση δέν ὑπάρχει χριστιανική ζωή.
-Πρέπει νά φοβούμεθα τήν κενοδοξία καί τήν ὑπερηφάνεια, διότι προξενοῦν εἰς ἐμᾶς τήν ἀπώλεια τῆς χάριτος.
-Ὅποιος έταπείνωσε ἑαυτόν, αὐτός ἐνίκησε τούς ἐχθρούς (δηλ. δαίμονας).
-Ἄνευ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ ὅμοιοι εἴμεθα πρός κτήνη, ἀλλά κατά τήν χάριν ὁ ἄνθρωπος μέγας εἶναι παρά Θεῷ.
Γράφω τήν ἀλήθεια ἀπό ἀγάπη γιά τούς ἀνθρώπους
«Πολύ μᾶς ἀγαπάει ὁ Κύριος· αὐτό τό ἔμαθα ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού μοῦ ἔδωσε Ἐκεῖνος κατά τό μέγα Του ἔλεος. Γέρασα καί ἑτοιμάζομαι γιά τό θάνατο καί γράφω τὴν ἀλήθεια ἀπό ἀγάπη γιά τούς ἀνθρώπους. Τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού μοῦ ἔδωσε ὁ Κύριος, θέλει να σωθοῦν ὅλοι, νά γνωρίσουν ὅλοι τόν Θεό.
Ήμουν χειρότερος κι ἀπό ἕνα βρωμερό σκύλο, έξαιτίας τῶν ἁμαρτιῶν μου· σάν ἄρχισα ὅμως να ζητώ συγχώρηση ἀπό τόν Θεό, Αὐτός μοῦ ἔδωσε ὄχι μόνο τη συγχώρηση ἀλλά καί τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἔτσι, ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ γνώρισα τόν Θεό.
Βλέπεις ἀγάπη πού ἔχει ὁ Θεός γιά μᾶς; Ποιός ἀλήθεια, θά μποροῦσε νά περιγράψει τήν εὐσπλαγχνία Του;
Ἀδελφοί μου, πέφτω στά γόνατα καί σᾶς παρακαλώ, πιστεύετε στόν Θεό, πιστεύετε πώς ὑπάρχει τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού μαρτυρεῖ γιά τόν Θεό σ’ ὅλες τίς ἐκκλησίες μας, ἀλλά καί στήν ψυχή μου.
Τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἀγάπη. Καί ἡ ἀγάπη αὐτή πλημμυρίζει ὅλες τίς ψυχές τῶν οὐρανοπολιτῶν ἁγίων. Καὶ τὸ ἴδιο Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι στή γῆ, στίς ψυχές ὅσων ἀγαποῦν τόν Θεό. Ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ οἱ οὐρανοί βλέπουν την γῆ ἀκοῦνε τίς προσευχές μας καί τίς προσκομίζουν στον Θεό».
Πηγή: «Ὀρθόδοξος πανοπλία μὲ Ἁγιοπατερικὸ ἐξοπλισμό», ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, σελ. 59-66