ΑΓΙΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ ΤΟΥ ΕΣΣΕΞ: ΠΕΡΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΕΙΣ ΕΓΓΑΜΟΥΣ ΚΑΙ ΑΓΑΜΟΥΣ
+ ΑΓΙΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ ΤΟΥ ΕΣΣΕΞ: «…Ἡ πνευματικὴ ἡδονὴ εἶναι τελείως ἀντίθετη ἀπὸ τὴν σαρκικὴ ἡδονή. Ὅσοι ἀσκοῦνται στὴν προσευχή, γεύονται ἐν μέρει τὴν πνευματικὴ ἡδονὴ καὶ γλυκαίνονται. Ἰδιαίτερα τὶς περιόδους τῶν νηστειῶν ποὺ εἶναι περίοδοι ἀγῶνος καὶ ἐγκρατείας. Ὅταν ἔπειτα ἐπανέλθουν στὴ σωματικὴ ἡδονὴ ἀντιλαμβάνονται τὴν διαφορά… Θεωροῦν ὀπισθοδρόμηση τὴν σαρκικὴ ἐπικοινωνία μέσα στὸ γάμο. Ὅμως, προτιμότερο νὰ σταματήσει ἡ γλυκάδα τῆς προσευχῆς παρὰ ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὸ ἄλλο μέρος τῆς συζυγίας. Ἔτσι ὑπερβαίνονται οἱ πειρασμοί, ἀνανεώνεται ἡ συζυγικὴ ἀγάπη καὶ βοηθεῖται ὁ ἀγωνιζόμενος ἔγγαμος στὴν πνευματική του μεταποίηση… Ἡ μονομερὴς ἐγκράτεια ὅταν δὲν γίνεται «ἐκ συμφώνου» εἶναι ὀλέθρια, οὐδόλως εἶναι εὐάρεστη στὸ Θεό… Γι’ αὐτὸ ἀποφεύγω νὰ ὑπερτονίζω τὰ πνευματικὰ προνόμια τῆς γνησίας Μοναχικῆς ζωῆς, εἰδικὰ σὲ εὐλαβεῖς ἐγγάμους, γιὰ νὰ μὴν θεωρήσουν πάνυ ὑποδεέστερο τὸν τίμιο γάμο καὶ ἐκδηλώσουν ἀποστροφὴ στὸν Θεοσύστατο καὶ κατὰ πάντα εὐλογημένο τρόπο ζωῆς ποὺ ἐπέλεξαν…
Ἡ πλήρης ὑπέρβαση καὶ ἡ ἀπόλυτη ἀναγωγὴ ἀπὸ τὰ σωματικὰ στὰ πνευματικὰ ἐπιτυγχάνονται σταδιακά… Εἶναι δῶρο Θεοῦ, ὄχι ἀνθρώπινο κατόρθωμα.
Τὸ δίνει ὁ Θεὸς στὶς συζυγίες ποὺ ἔχουν τίμια καὶ πειθαρχημένη πορεία καὶ εἶναι ἀπαλλαγμένες ἀπὸ κάθε μολυσμὸ καὶ ἐγωπάθεια. Οἱ ἅγιοι σύζυγοι ἔχουν μετριότερη Χάρη καὶ ποτὲ νοερὰ προσευχή. Ἐμποδίζεται ὁ νοῦς νὰ κατέβει στὴν καρδιά, ὅταν βαρύνεται ἔστω καὶ στοιχειωδῶς ἀπὸ σαρκικὲς εἰκόνες… Ἔπειτα, ἂν δώσει νοερὰ προσευχὴ στοὺς ἐν ἐνεργεία ἐγγάμους, θὰ «μεθύσουν» τόσο πολὺ ἀπὸ τὴν πλησμονὴ τῆς Χάριτος, ποὺ θὰ ἀφήσουν ἀμέσως κάθε γήινο δεσμὸ καὶ θὰ ἀναχωρήσουν σὲ ἔρημους τόπους γιὰ νὰ χαίρονται ἀπερίσπαστοι αὐτὴ τὴν ὑπερκόσμια ἐμπειρία… Τὸ δίνει σὲ ἐγγάμους κάποιας ἡλικίας ποὺ ὑπερέβησαν τελείως τὸ σαρκικὸ φρόνημα, ἔσβησαν ἀπὸ τὸ νοῦ τοὺς ἐμπαθεῖς ἐμπειρικὲς εἰκόνες τοῦ παρελθόντος καὶ ἀπέκτησαν τὴν πλήρη σωφροσύνη, δηλαδὴ τὴν συγκέντρωση ὅλων τῶν νοητικῶν τους δυνάμεων στὸ Χριστό. Αὐτὸ εἶναι τὸ χαρισματικὸ ὑπὲρ φύσιν. Κατὰ φύσιν εἶναι ὁ συνήθης τίμιος γάμος ὅπως προέκυψε μετὰ τὴν προπατορικὴ ἁμαρτία, ἡ εὐλογημένη συμβίωση ἀνδρὸς καὶ γυναικός, ἡ πειθαρχημένη συζυγία, ἡ χωρὶς διαστροφὴ σαρκικὴ ἐπικοινωνία… Παρὰ φύσιν εἶναι ἡ ἀρσενοκοιτία ποὺ στηρίζεται στὴν παραχρησία τῶν σωματικῶν ὀργάνων, δηλαδὴ στὴν ἑνωτικὴ προσέγγιση τῶν σωμάτων ἀπὸ σημεῖα ποὺ δὲν εἶναι ἀντίθετα μεταξύ τους ὥστε νὰ εἶναι καὶ συμπληρωματικά… Εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχὴν ἔκφραση τῆς φιλαυτίας στὰ πλαίσια τῆς λαγνείας, ὅπου ἡ ἡδονὴ ἐκφυλίζει πλήρως τὴν ἔκφραση τοῦ κατ’ εἰκόνα ἐντός τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἀνατρέπει τὴν αἰώνια προοπτική του… Αὐτὸ εἶναι πλήρης ταύτιση μὲ τὸν διεστραμμένο δαίμονα καὶ ἡ χειροτέρα πράξη τοῦ ἀλλοτριωμένου ἀνθρώπινου εἶναι… Εἶναι διαστροφὴ τῶν δυνάμεων τῆς ψυχῆς ποὺ καλλιεργεῖ ὁ διάβολος καὶ ἐξωτερικεύεται μὲ τὴν ἀνωμαλοποιημένη λειτουργία τῶν ἀνθρωπίνων σωμάτων…»
« Ἀπὸ τὶς σημειώσεις τοῦ ἀειμνήστου Ἐπισκόπου Πατάρων Εἰρηναίου».