Ξέρεις τί θὰ ρωτήσει ἐμᾶς τοὺς παπάδες ὁ Θεὸς στὸ ἀπολογητικὸ βῆμα; Θὰ μᾶς ρωτήσει πόσες ψυχὲς ὁδηγήσαμε στὸν Χριστό. Τὰ κρόσσια στὸ πετραχήλι μας ἄλλωστε τὶ συμβολίζουν; Ἀντικατοπτρίζουν τὶς ψυχές, τὸ ποίμνιο ποὺ μᾶς ἀνέθεσε ὁ Θεός. Ἔχουμε εὐθύνη γιὰ ὅτι γίνεται στὴν περιοχή μας, στὴν ἐπισκοπή μας. Γι’ αὐτὸ οἱ παλιοὶ ἀπέφευγαν νὰ γίνουν ραβδοῦχοι.
Γράφει ὁ Διονύσης Μακρῆς
Θεολόγος-Δημοσιογράφος
Τί σημαίνει θεολόγε ἡ εὐχὴ νὰ γεννηθεῖ Χριστὸς στὴν καρδιά μας; Ὅταν μὲ ρωτοῦσε ὁ γέροντας κάτι, προτιμοῦσα νὰ σιωπήσω καὶ νὰ τὸν ἀφήσω νὰ μιλήσει ἐκεῖνος! Ἁπλῶς τὸν κοίταξα προσδοκώντας νὰ κερδίσω ἀκόμη ἕνα μαργαριτάρι ἀπὸ τὶς ἐμπειρικὲς κυρίως γνώσεις καὶ τὰ πλούσια βιώματα ποὺ εἶχε ἀποκομίσει ἀπὸ τὴ διακονία του στὰ εὐλογημένα βουνὰ τῶν Ἀγράφων.
-Ἤθελα νὰ ἤξερα τὶ σᾶς μαθαίνουν στὶς θεολογικὲς σχολές. Κάποτε ἐμπιστεύθηκα καὶ ἐγὼ ἕνα γνωστό μου σ’ αὐτὲς καὶ ἐνῶ τὸν παρέδωσα ἁγνὸ καὶ πιστὸ ἐπέστρεψε πονηρὸς καὶ ἄπιστος… Ἐγὼ εἰμὶ τὸ Φῶς καὶ ἡ Ἀλήθεια, δὲν ἔλεγε θεολόγε ὁ Ἰησοῦς Χριστός; Ἡ εὐχὴ λοιπὸν νὰ γεννηθεῖ Χριστὸς στὴν καρδιὰ μας ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν λαμπρὴ καὶ φωτεινὴ ἐνδυμασία τῆς ψυχῆς μὲ Φῶς καὶ Ἀλήθεια. Καὶ ἐπειδὴ ἡ ψυχὴ μας ἀποτελεῖ ἕνα κτιστὸ ὑλικὸ δημιούργημα τοῦ Θεοῦ (μόνο ὁ Θεός εἶναι ἄυλος ἐνῶ οἱ ἄγγελοι καὶ οἱ ἀνθρώπινες ψυχὲς ἀποτελοῦνται ἀπὸ λεπτὴ μορφὴ ὕλης), ἀφοῦ μᾶς ἐνεφύσησεν ψυχὴν ζῶσαν κατὰ τὴ δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου, τότε ἐνδεδυμένη μὲ τὸ Φῶς καὶ τὴν Ἀλήθεια ἔρχεται στὴν πρωταρχικὴ κατάστασή της, στὴν φυσικὴ κατάσταση της. Ζεῖ δηλαδὴ καὶ γεύεται Παράδεισο. Φεύγει ἀπὸ τὸ σκότος ποὺ προκάλεσε ἡ πτώση τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὸ ψεῦδος τοῦ μισόκαλου! «Ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων σου πὼς εἰσελεύσομαι ὁ ἀνάξιος…» δὲν λέγει ὁ ἐξαίσιος ὕμνος τῆς Ἐκκλησίας μας. Γιὰ νὰ γίνουμε λοιπὸν λαμπροφόροι, ὅπως οἱ ἅγιοι ὀφείλουμε νὰ πατήσουμε στὰ χνάρια τοῦ Κυρίου μας.
– Καὶ πῶς γέροντα θὰ γνωρίζουμε ὅτι πατᾶμε στὰ χνάρια τοῦ Χριστοῦ; Γιατί πολλοὶ πιστεύουμε ὅτι πατᾶμε ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα παραπατᾶμε σὰν τὸν μεθυσμένο κατὰ τὸ διάβα τῆς ζωῆς μας. Νομίζουμε στὴ θεωρία ὅτι εἴμαστε χριστιανοὶ ἐνῶ στὴν πράξη λειτουργοῦμε σὰν θεριὰ ἀνήμερα, σὰν τοὺς Φαρισαίους.
– Ὀφείλουμε νὰ ξεκινήσουμε ἀπὸ τὴν ἀρχή. Νὰ γίνουμε βρέφη καὶ νὰ προσδοκοῦμε νὰ λάβουμε τὸ πνευματικὸ γαλατάκι. Σήμερα αὐτὸ ὅμως τὸ στερούμαστε. Δὲν τὸ βρίσκεις εὔκολα ἀφοῦ εἶναι ἐλάχιστα τὰ προβατάκια ποὺ τὸ παράγουν. Ὅπως ἀναπτύσσεται τὸ σῶμα μπορεῖ νὰ ἀναπτυχθεῖ καὶ ἡ ψυχή. Τὸ σῶμα χρειάζεται ὑλικὴ τροφὴ γιατί εἶναι φθαρτό ἐνῶ ἡ ψυχὴ πνευματικὴ τροφή. Σήμερα ὅμως συνηθίζουμε νὰ τρέφουμε μόνο τὸ σῶμα μας καὶ τὴν ψυχὴ μας νὰ τὴν ἀφήνουμε διαρκῶς πεινασμένη μ’ ἀποτέλεσμα νὰ μένει ἀτροφική. Ἀπουσιάζει τὸ Φῶς καὶ ἡ Ἀλήθεια, τὸ βασικὸ «γαλατάκι» τῆς ψυχῆς, δηλαδὴ ὁ Χριστός μας. Πνευματικό γαλατάκι προσφέρει ὁ Χριστὸς μας μὲ τὶς διδαχὲς του ἀλλὰ ἐμεῖς κοιμόμαστε μὲ τὰ τσαρούχια!
– Μᾶλλον ἐννοεῖτε τὴν ἀπουσία τοῦ κατηχητικοῦ λόγου, γέροντα.
-Πὲς το ὅπως θὲς ἐπιστημονικά. Ἐννοῶ θεολόγε τὴν ἐγκατάλειψη τῆς χριστιανικῆς ζωῆς ἀπὸ ὅλους μας ἀνεξαιρέτως, τὴν ἐγκατάλειψη τῆς διδασκαλίας τοῦ Ἰησοῦ μας, τὴν ἀπαξίωση τῶν ἐντολῶν Του. Ξέρω καλὰ πὼς ὅποιος ἀναζητήσει τὸν Χριστό, Ἐκεῖνος θὰ τρέξει ἀστραπιαίως κοντά Του. Θυμᾶσαι τὴν παραβολὴ τοῦ καλοῦ ποιμένα; Ἐ! αὐτὸ ἐφαρμόζει ὁ Χριστός μας γιὰ κάθε χαμένο προβατάκι. Εἶναι ὁ Ἀρχιποιμένας, ποὺ ἐναγωνίως ἀναζητᾶ τὸ χαμένο ποίμνιο Του, δηλαδὴ ὅλους μας ποὺ μὲ τὶς πράξεις μας πληγώνουμε τὸ ἄχραντο σῶμα Του.
-Ναὶ ἀλλὰ σήμερα οἱ ποιμένες μας ἀδιαφοροῦν, δὲν ἀσχολοῦνται…
– Ἴσως γιατί δὲν τρέχουν ὅπως οἱ ποιμένες τὴς Βηθλεέμ νὰ συναντήσουν τὸ Φῶς. Στό πρόσωπο ἐκείνων ποὺ εἰδοποιήθηκαν ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους νὰ μεταβοῦν στὸ σπήλαιο ἀντικατοπτρίζονται ὅλοι οἱ ποιμένες τῆς οἰκουμένης, οἱ ὁποῖοι ὀφείλουν νὰ προσκυνήσουν τὸ θεῖο βρέφος, δηλαδὴ τὴν Ζωή, τὸ Φῶς καὶ τὴν Ἀλήθεια γιὰ νὰ ἀξιωθοῦν νὰ ψάλλουν μαζὶ μὲ τοὺς ἀγγέλους τὸ «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Νὰ γιατί οἱ ἄγγελοι ἐνημέρωσαν τοὺς ποιμένες καὶ ὄχι τὴν ποδοσφαιρικὴ ὁμάδα τῆς Βηθλεέμ!
-Δὲν ὑπῆρχε γέροντα τότε ποδόσφαιρο…
Ὁ γέροντας ἄρχισε νὰ χαμογελάει. Εἶχε πηγαῖο χιοῦμορ. Ἄρχισα νὰ γελῶ μαζί του. Πάντοτε κάποιο ἀστεῖο συνόδευε τὸ λόγο του!
-Μπορεῖ νὰ μὴν ὑπῆρχε ὁμάδα ποδοσφαίρου ἀλλὰ ὑπῆρχε ἀντίστοιχη ὁμάδα-κάστα, πού λέμε τῶν φαρισαίων, τῶν γραμματέων, τῶν ἱερέων. Ἐ! αὐτοὺς δὲν τοὺς κάλεσαν οἱ ἄγγελοι. Γιατί ἄραγε;
– Δὲν ξέρω γέροντα.
– Μὲ τὴν κλήση τῶν ποιμένων καὶ τῶν μάγων ὁ οὐρανὸς ἔστειλε ἕνα σαφέστατο μήνυμα πρὸς ὅλον τὸν κόσμο. Οἱ ποιμένες καὶ κατ’ ἐπέκταση οἱ καθηγητάδες, οἱ δάσκαλοι ὅλων τῶν βαθμίδων ἂν δὲν συμπορευτοῦν μὲ τὸ Φῶς καὶ τὴν Ἀλήθεια ἡ οἱανδήποτε γνώση τους εἶναι ἄσκοπη, δίχως δηλαδή σκοπό! Ἡ γνώση ποὺ δὲν ὁδηγεῖ στὸ Θεὸ καὶ δὲν ἀνακινεῖ τὰ χείλη στὴν δοξολογία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄκαρπη, δὲν παράγει καρπούς. Μπορεῖ νὰ ἔχει ὀμορφιὰ σὰν τὴ συκιὰ τὴν καταπράσινη ἀλλὰ τελικὰ χωρὶς καρποὺς ξεραίνεται…
Σήμερα λόγου χάρη τὰ καημένα τὰ παιδιὰ τὰ φορτώνουμε σὰν τὰ γαϊδούρια μὲ χίλιες δύο γνώσεις. Δυστυχῶς ὅμως δὲν προσφέρουμε τὴν πραγματικὴ γνώση, δὲν τὰ ταΐζουμε μὲ Χριστό. Ἔτσι πολλὰ ἀπ’ αὐτὰ ἀπογοητεύονται, μελαγχολοῦν, πέφτουν σὲ κατάθλιψη καὶ μετὰ ἀρχίζουν νὰ χορεύουν στὸ ρυθμὸ τοῦ μισόκαλου.
Κυριαρχεῖ τὸ σκότος στὴν ψυχούλα τους. Καὶ νὰ τὰ φάρμακα, νὰ τὰ ναρκωτικά. Ἂχ βρὲ θεολόγε κοιμόμαστε ὅλοι, παπάδες καὶ θεολόγοι. Λησμονήσαμε ὅτι τὸ λουλούδι γιὰ νὰ ἀνθίσει θέλει τὸ φῶς. Ἡ φύση μᾶς διδάσκει, τὰ πάντα ὁδηγοῦν στὸ Θεὸ ἀλλὰ ἐμεῖς ἐπιμένουμε νὰ ζοῦμε μὲ ψευδαισθήσεις, νὰ φλερτάρουμε συνεχῶς μὲ τὸ σκοτάδι.
– Τὸ ψάρι γέροντα, λέγει ὁ σοφός λαὸς μας, βρωμάει ἀπὸ τὴν κεφαλή…
– Γιατί ἐμεῖς εἴμαστε ἀκέφαλοι; Δὲν ἔχουμε ἐμεῖς κεφάλι; Ἔχουμε ἀλλὰ εἴμαστε ξεροκέφαλοι. Ὅλοι μας ἔχουμε μερίδιο εὐθύνης. Ἀντὶ νὰ προσπαθοῦμε νὰ καλυτερέψουμε τὸν ἑαυτὸ μας συνηθίζουμε νὰ κατηγοροῦμε πάντα τοὺς ἄλλους. Δὲν φταῖμε σὲ τίποτε… Καὶ νὰ ἡ κριτικὴ καὶ νὰ τὰ πικρόχολα σχόλια καὶ νὰ τά μίση. Ναί, δὲν λέω, τὸ μεγαλύτερο μερίδιο τῆς εὐθύνης τὸ φέρουν οἱ ραβδοῦχοι μας, οἱ ὁποῖοι ἔχουν μάθει νὰ σφυρίζουν ἀδιάφορα. Ξέρεις θεολόγε τί θὰ ρωτήσει ἐμᾶς τοὺς παπάδες ὁ Θεὸς στὸ ἀπολογητικὸ βῆμα; Θὰ μᾶς ρωτήσει πόσες ψυχὲς ὁδηγήσαμε στὸν Χριστό. Τὰ κρόσσια στὸ πετραχήλι μας ἄλλωστε τὶ συμβολίζουν; Ἀντικατοπτρίζουν τὶς ψυχές, τὸ ποίμνιο ποὺ μᾶς ἀνέθεσε ὁ Θεός. Ἔχουμε εὐθύνη γιὰ ὅτι γίνεται στὴν περιοχή μας, στὴν ἐπισκοπή μας. Γι’ αὐτὸ οἱ παλιοὶ ἀπέφευγαν νὰ γίνουν ραβδοῦχοι. Οὔτε μὲ πόσα ἱδρύματα φτιάξαμε, οὔτε μὲ πόσους ναούς, οὔτε μὲ πόσα μοναστήρια ἀνακαινίσαμε θὰ μᾶς κρίνει. Κατάλαβες; Χάλασαν τὰ θρησκευτικά, μιλιὰ οἱ ραβδοῦχοι. Βλασφημεῖτε ὁ Θεὸς, παριστάνουμε ὅλοι τοὺς τρελούς. Ἤθελα νὰ ἤξερα γιατί δὲν ἐνεργοποιοῦμε τὰ ὅπλα μας, γιατί μένουν ἄκαπνα τὰ καρυοφύλλια μας. Τί σόι σκοποὶ εἴμαστε;
-Ναὶ ἀλλά ὑφίσταται πάντοτε ὁ φόβος νὰ κατηγορηθεῖτε ὡς ὀπισθοδρομικοί…
– Ποιοὶ νὰ μᾶς κατηγορήσουν; Οἱ πολιτικοί; Οἱ δημοσιογράφοι; Οἱ δῆθεν διανοούμενοι; Ποιοί; Αὐτοὶ ποὺ ἔκαναν τὴν ἁμαρτία μόδα; Δὲν καταλαβαίνουν γιατί τὸ ἄστρο τὸ λαμπρὸ ὁδήγησε τοὺς τρεῖς βασιλιάδες, τοὺς τρεῖς Μάγους στὴ Βηθλεέμ; Τί ἀντικατοπτρίζουν οἱ τρεῖς Μάγοι; Τοὺς βασιλιάδες καὶ τοὺς ἐπιστήμονες ὁλάκερης τῆς οἰκουμένης, οἱ ὁποῖοι ὀφείλουν νὰ κλίνουν γόνυ στὸ Θεὸ γιὰ νὰ ἀποκτήσει πραγματικὸ νόημα ἡ ἐξουσία τους. Τί εἶπε στὸν Πόντιο Πιλάτο ὁ Χριστὸς γιὰ τὴν ἐξουσία του; Ὅ,τι τοῦ παραχωρήθηκε ἐξ οὐρανοῦ… Στὸ πρόσωπο λοιπόν τῶν Μάγων-Βασιλιάδων τῆς Ἀνατολῆς ἀντικατοπτρίζεται κάθε μορφὴ ἐξουσίας, ἡ ὁποία ὀφείλει νὰ κλίνει γόνυ στὸ Βασιλέα τῶν Βασιλέων, δηλαδὴ τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Τὸ κλίνω γόνυ, ἡ προσκύνηση ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν ἀρετὴ τῶν ἀρετῶν, τὴ μετάνοια, τὴν ταπείνωση. Ὁ Χριστὸς ἐπέλεξε τὴν φάτνη τῶν ἀλόγων γιὰ δύο λόγους. Τοὺς γνωρίζεις θεολόγε;
-Ὄχι γέροντα.
-Ὁ πρῶτος λόγος ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ. Ὅπου ὑπάρχει ταπείνωση ἐκεῖ καὶ ὁ τριαδικὸς Θεός! Τὸ λέει ξεκάθαρα ὁ προφητάναξ Δαυίδ, «ἐν τῆ ταπεινώσει ἡμῶν ἐμνήσθη ἡμῶν ὁ Κύριος» (Ψαλμ. 135)! Ἡ ταπείνωση ἀποτελεῖ θησαυρό, ἀνεκτίμητο θησαυρό. Εἶναι ἡ πνευματικὴ βενζίνη ποὺ σὲ ὁδηγεῖ στὸ Θεό. Μέσα στὶς κοπριὲς τῶν ζωντανῶν (ἀγελάδες, πρόβατα) γεννιέται ὁ Θεός, μᾶς ἀναφέρει τὸ εὐαγγέλιο. Μὲ τὴν ταπείνωση γεννιέται ὁ Χριστὸς μέσα στὶς ἀκαθαρσίες τῆς ψυχῆς μας ποὺ προκαλοῦν οἱ ἁμαρτίες μας. Ὁ Χριστὸς Ἰησοῦς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι, ὤν πρῶτος εἰμί ἐγὼ» (Α’ Τιμ. Α’ 15) δὲν μᾶς λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος;
Ὁ δεύτερος λόγος ἔχει νὰ κάνει μὲ τὰ ἄλογα ζῶα. Ὁ Χριστός μας μὲ τὴ γέννησή του στὴν φάτνη θέλει νὰ μᾶς δείξει πὼς πρέπει νὰ φύγουμε ἀπὸ τὰ ἄλογα πάθη καὶ νὰ ὁδηγηθοῦμε στὸ Λόγο τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ ὁδὸ γιὰ νὰ γνωρίσουμε τὸν Πατέρα Θεὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. «Διπλοῦς ἐτέχθη, Χριστὸς τὸν ἄνω, κόσμον θέλων ἀναπληρῶσαι», ἀκοῦμε στόν ὄρθρο τῶν Χριστουγέννων.
Ὁ π. Παναγιώτης μιλοῦσε ἁπλά καὶ μὲ τὴν προσευχή του σὲ βοηθοῦσε νὰ κατανοήσεις στὴν πράξη τὸ πῶς πρέπει νὰ βαδίζεις στὸ διάβα τῆς ζωῆς σου.
ΠΗΓΗ:ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΤΕΥΧ. 250 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2023