Ἀνατολικὴ Ρωμυλία, Ρούμελη καὶ Θράκη: Ἀλησμόνητες Πατρίδες!
Ἀπὸ τὰ τέλη τοῦ 14ου αἰώνα ἡ Ἀνατολικὴ Ρωμυλία ἤ Ρουμυλία ἦταν ἐπαρχία τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας. Τὸ ἔτος 1878, μὲ τὴν Συνθήκη τοῦ Βερολίνου, ἡ περιοχὴ μετατράπηκε σὲ μία αὐτόνομη περιοχὴ ἢ βιλαέτι τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας ποὺ δημιουργήθηκε. Τὸ 1885, ἐθνικιστὲς Βούλγαροι τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας ὀργάνωσαν πραξικόπημα ἐναντίον τῆς ὀθωμανικῆς κυριαρχίας καὶ κήρυξαν τὴν ἕνωση τῆς ἐπαρχίας τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας μὲ το Πριγκιπάτο τῆς Βουλγαρίας, ποὺ ἀκόμη βρίσκονταν πολιτικὰ καὶ στρατιωτικὰ ὑπὸ τὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία, μέχρι τὸ ἔτος 1908, ὅταν ἡ Βουλγαρία κήρυξε τὴν ἀνεξαρτησία της.
Γεωγραφικῶς καὶ σὲ γενικὲς γραμμές, ἡ περιοχὴ τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας ἀντιστοιχοῦσε στὴ σημερινὴ νότια Βουλγαρία καὶ περιλάμβανε ἐδάφη μεταξὺ τῶν ὀρεινῶν ὄγκων Αἵμου, Ροδόπης καὶ Στράντζα. Ἦταν γνωστὴ καὶ ὡς «Βόρεια Θράκη». Ἡ ὀνομασία «Ἀνατολικὴ Ρωμυλία» δόθηκε στὴν ἐπαρχία μετὰ τὴν ἐπιμονὴ τῶν ἀντιπροσώπων τῆς Μεγάλης Βρετανίας στὸ Συνέδριο τοῦ Βερολίνου, ὡς ἱστορικὴ ἀπόρροια τῶν περιοχῶν ποὺ ἀνῆκαν στὴν Αὐτοκρατορία τῆς Ρωμανίας-Βυζαντίου.
Μὲ βάση τὸ Συνέδριο τοῦ Βερολίνου, ὑπῆρξε ἐπίσημη διάκριση μεταξύ τοῦ Πριγκιπάτου τῆς Βουλγαρίας καὶ τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας. Ὁ Ὀργανικὸς Νόμος προέβλεπε ὡς ἐπικεφαλῆς τῆς ἐπαρχίας τῆς Ρωμυλίας ἕναν Χριστιανὸ «Γενικὸ Κυβερνήτη» ποὺ διοριζόταν ἀπὸ τὴν Ὑψηλὴ Πύλη. Πρῶτος Γενικὸς Κυβερνήτης ἦταν ὁ Βούλγαρος ἡγεμόνας Ἀλέξανδρος Μπογκόριντι (1879-1884), πρόσωπο ποὺ ἦταν ἀποδεκτὸ τόσο ἀπὸ τοὺς Βουλγάρους ὅσο καὶ ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες τῆς ἐπαρχίας.
Σύμφωνα μὲ τὴν ἀπογραφὴ τοῦ 1884, ἡ Ἀνατολικὴ Ρωμυλία ἔχει συνολικὸ πληθυσμὸ περίπου 975 χιλ. κατοίκους, ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους ὑπάρχουν Βούλγαροι (70%), Τοῦρκοι (20 %) καὶ περίπου 53.000 Ἕλληνες (5,4%). Στὴν ἀπογραφὴ τοῦ 2001, στὴν ἀντίστοιχη ἱστορικὴ περιοχὴ ὑπῆρχαν μόνον 1.398 Ἕλληνες. Οἱ Ἕλληνες κάτοικοι τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας ἦταν συγκεντρωμένοι κυρίως στὰ παράλια. Οἱ περιοχὲς τῆς Βάρνας καὶ Καβάρνας ἦταν ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον Ἑλληνικές.
Ἡ Ἀνατολικὴ Ρωμυλία εἶναι περιοχὴ τῆς Βόρειας (ἀρχαίας) Θράκης καὶ ὄχι ἡ Βόρεια Θράκη. Στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς ἀρχαίας Θράκης ζοῦσαν πάνω ἀπὸ 300 χιλ. Ἕλληνες πρὶν τὸ 1900. Τὴν περίοδο 1878-1885, ποὺ ἡ Ἀνατολικὴ Ρωμυλία ἦταν αὐτόνομη ἐπαρχία, ἡ ὑπόλοιπη Βόρεια (ἀρχαία) Θράκη ἦταν μοιρασμένη στὴν Βουλγαρία καὶ τὴν Τουρκία. Σημαντικὲς ἑστίες τοῦ Ἑλληνισμοῦ στὴν Βόρεια (ἀρχαία) Θράκη ἦταν ἡ περιοχὴ τῆς Φιλιππούπολης, τὸ Ὀρτάκιοϊ, τὸ Χάσκιοϊ, τὰ χωριὰ τῆς Ἐπαρχίας Καβακλῆ, τὰ παράλια τῆς Μαύρης Θάλασσας ἀπὸ τὴν Ἀγαθούπολη ἕως καὶ τὸν Ἄσπρο, κλπ.
Τὸ 1886, οἱ στόλοι τῶν εὐρωπαϊκῶν Δυνάμεων ἀπέκλεισαν τὰ λιμάνια τῆς Ἑλλάδας, ἡ ὁποία εἶχε ἤδη κηρύξει ἐπιστράτευση, γιὰ τὴν κρίση ποὺ προκάλεσε ἡ Βουλγαρία προσαρτώντας τὴν Ἀνατολικὴ Ρωμυλία. Στὸ ξεκίνημα τοῦ 20ου αἰώνα καὶ στὸ πλαίσιο τῆς δημιουργίας τοῦ «καθαροῦ» βουλγαρικοῦ κράτους-ἔθνους, ἔγιναν συστηματικοὶ διωγμοὶ τόσο κατὰ τῶν Ἑλλήνων ὅσο καὶ κατὰ τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Γιὰ παράδειγμα, μὲ νόμο καταργήθηκαν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα καὶ σὲ αὐτὰ ἐγκαταστάθηκαν Βούλγαροι δάσκαλοι. Ἐπίσης, στὴν Ἑλληνικὴ Μητροπολιτικὴ Ἕδρα τῆς Φιλιππούπολης καὶ στὶς ὑπόλοιπες Μητροπόλεις ἐγκαταστάθηκαν Βούλγαροι μητροπολίτες, κ.οκ.
Τὸ 1906, ἔπειτα ἀπὸ στημένα ἀνθελληνικὰ δημοσιεύματα καὶ ἐθνοτικὲς προβοκάτσιες, κυρίως τῶν βουλγαρικῶν ἐφημερίδων, ἔλαβαν χώρα μεγάλα συλλαλητήρια, πορεῖες καὶ πρωτοφανεῖς ταραχές, κατὰ τὶς ὁποῖες βουλγαρικὸς ὄχλος κατέστρεψε σπίτια, ἐκκλησίες καὶ σχολεῖα τῶν Ἑλλήνων σὲ ὅλες τὶς πόλεις τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας. Ἔπειτα ἀπὸ αὐτὰ τὰ πρωτόγνωρα ἐθνικιστικὰ γεγονότα, 37.000 Ἕλληνες τῆς περιοχῆς πέρασαν στὴν Ἑλλάδα καὶ ἐγκαταστάθηκαν κυρίως σὲ περιοχὲς τῆς Θεσσαλίας, ἐνῶ ἀρκετοὶ ἄλλοι συνέχισαν τὴν παραμονή τους στὴ Βουλγαρία.
Γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ καταλάβουμε περαιτέρω καὶ νὰ δοῦμε ἀρκετὰ καλύτερα τὴν εὐρύτερη εἰκόνα τῶν ὅσων ἀνέφερα ἀνωτέρω, πρέπει νὰ πιάσουμε τὰ πράγματα ἀπὸ τὴν γεωγραφικὴ ἀρχή: Τὴν ἀρχαία Θράκη. Ἡ ἀρχαία Θράκη, ὡς γεωγραφικὴ περιοχὴ τῶν Βαλκανίων, συμπεριελάμβανε τὴν σημερινὴ Βουλγαρία, τὴν εὐρωπαϊκὴ Τουρκία, τὴ βορειοανατολικὴ Ἑλλάδα καὶ τμήματα τῆς ἀνατολικῆς καὶ νοτιοανατολικῆς πρώην Γιουγκοσλαβίας. Βρέχονταν ἀπὸ τὴ Μαύρη Θάλασσα, τὸ Αἰγαῖο καὶ τὴν Προποντίδα. Στὰ ὅρια της ζοῦσαν θρακικὲς φυλές, ὅπως, Τράλλεις, Σίθωνες, Δόλογκες, Σάτρες, Δάκες, Βησσοί, Μοισοί, Κάρποι, κλπ.
Ἡ ἀρχαία Θράκη καὶ οἱ ἀρχαῖοι Θράκες ἐμφανίζονται στὴν Ἰλιάδα τοῦ Ὁμήρου. Ὁ ἰθαγενὴς πληθυσμὸς τῆς ἀρχαίας Θράκης ἦταν μία ἰνδοευρωπαϊκὴ φυλὴ ποὺ καλούνταν γενικῶς Θράκες. Κατὰ τὴν Ἀρχαϊκή, κλασικὴ καὶ ἑλληνιστικὴ περίοδο, τὰ Ἄβδηρα τῆς ἀρχαίας Θράκης ὑπῆρξαν μεγάλο ἰωνικὸ κέντρο καλλιτεχνικῶν δραστηριοτήτων καὶ ἦταν ἡ πατρίδα τῶν φιλοσόφων Δημοκρίτου καὶ Λευκίππου καὶ τοῦ σοφιστῆ Πρωταγόρα.
Οἱ πρῶτες ἑλληνικὲς ἀποικίες στὴ Θράκη ἱδρύθηκαν τὸν 6ο αἰώνα π.Χ. Κατὰ τὸν Δεύτερο Ἑλληνικὸ Ἀποικισμό, τὰ ἕως τότε παράλια τῶν ἀρχαίων Θρακῶν τοῦ Εὐξείνου Πόντου ἀρχίζουν νὰ κατοικοῦνται ἀπὸ Πελοποννήσιους, Μεγαρεῖς, Ἀθηναίους, Ἴωνες… Τὸν 4ο π.Χ. αἰώνα, ἡ Θράκη κατακτήθηκε ἀπὸ τὸν Φίλιππο Β’ τῆς Μακεδονίας. Τὸ 46 μ.Χ., ἡ Θράκη ἔγινε ρωμαϊκὴ ἐπαρχία (provincia Thracia).
Κατὰ τὴ ρωμαϊκὴ περίοδο, μέσα στὰ γεωγραφικὰ ὅρια τῆς ἀρχαίας Θράκης ὑπῆρχαν δύο ξεχωριστὲς ρωμαϊκὲς ἐπαρχίες: Ἡ Θράκη (Thracia) καὶ ἡ Κάτω Μοισία (Moesia Inferior). Κατὰ τὴν περίοδο τῆς Ρωμανίας-Βυζαντίου, ἡ Θράκη ἀναβαθμίζεται θεαματικά. Ἡ νέα ρωμαίικη πρωτεύουσα, ἡ Κωνσταντινούπολη, βρίσκεται καὶ δεσπόζει στὴν περιοχὴ τῆς Θράκης. Ἡ Δυναστεία τῶν Κομνηνῶν ἦταν μία ἰσχυρὴ οἰκογένεια εὐγενῶν ἀπὸ τὴν Κόμνη τῆς Θράκης, ποὺ κυβέρνησε τὴν Ρωμανία-Βυζάντιο ἀπὸ τὸ 1081 ἕως τὸ 1185.
Ἡ κατάκτηση τῆς Θράκης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους πραγματοποιήθηκε νωρίτερα χρονικὰ ἀπὸ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης (1453). Κατά τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821, ἡ συμμετοχὴ τῶν Θρακῶν μαχητῶν ὑπῆρξε πολύτιμη στοὺς ἀγῶνες γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τοῦ γένους. Μὲ τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους (1912-1913), ἡ Δυτικὴ Θράκη προσαρτήθηκε στὴ Βουλγαρία, ἐνῶ ἡ Ἀνατολικὴ Θράκη, συμπεριλαμβανομένης καὶ τῆς Ἀδριανούπολης, παρέμεινε στὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία.
Τὸ Νοέμβριο τοῦ 1919, ἡ Συνθήκη τοῦ Νεϊγὺ (Γαλλία), ποὺ ἔχει χαρακτηρισθεῖ ὡς ἡ δεύτερη ἐθνικὴ καταστροφὴ γιὰ τὴν Βουλγαρία, ἀπέδωσε τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς Δυτικῆς Θράκης στὴν Ἑλλάδα. Τὸν Αὔγουστο τοῦ 1920, ἡ Συνθήκη τῶν Σεβρῶν (Γαλλία) ἀπέδωσε στὴν Ἑλλάδα τὴν Ἀνατολικὴ Θράκη ὡς τὶς ἀρχαῖες Μέτραι ἢ τὴν σημερινὴ πόλη Τσατάλτζα, ποὺ βρίσκεται γεωγραφικὰ ἀνάμεσα στὸν Μαρμαρὰ καὶ τὴν Μαύρη Θάλασσα, στὴν ἐπαρχία τῆς Κωνσταντινούπολης.
Δύο χρόνια μετὰ τὴν εὐνοϊκὴ γιὰ τὴν Ἑλλάδα Συνθήκη τῶν Σεβρῶν, ἦρθε δυστυχῶς ἡ Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ τοῦ 1922. Ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς ὑποχώρησε καὶ ἀναγκάστηκε νὰ ἐκκενώσει τὴν Ἀνατολικὴ Θράκη καὶ νὰ ὑποχωρήσει πέραν τοῦ ποταμοῦ Ἔβρου. Ἡ ὑπογραφὴ τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάνης (Ἐλβετία), στὶς 24 Ἰουλίου 1923, ὁριστικοποίησε τὰ σημερινὰ ἑλληνοτουρκικὰ σύνορα.
Μὲ βάση τὴν Συνθήκη τῆς Λωζάνης, ἡ Τουρκία ἀνέκτησε τὴν Ἀνατολικὴ Θράκη, τὴν Ἴμβρο καὶ τὴν Τένεδο. Μὲ τὴν ἴδια Συνθήκη, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ἔχασε τὴν ἰδιότητα τοῦ Ἐθνάρχη καὶ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Θεοφύλακτης Πόλης τέθηκε ὑπὸ εἰδικὸ διεθνὲς νομικὸ καθεστώς. Στὸ θέμα καταβολῆς πολεμικῶν ἀποζημιώσεων ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, προέκυψε ἕνα σημεῖο σημαντικῆς διαφωνίας, γιατί ἡ Ἑλλάδα δήλωνε ἀδυναμία ἀνταπόκρισης. Τελικά, ἡ Τουρκία δέχθηκε νὰ τῆς ἀποδοθεῖ τὸ τρίγωνό τοῦ Κάραγατς στὴ Θράκη, γνωστὸ καὶ ὡς Παλαιὰ Ὀρεστιάδα, ἀντὶ ἀποζημιώσεων.
Μὲ ξεχωριστὴ συμφωνία μεταξὺ Ἑλλάδας καὶ Τουρκίας ἀποφασίστηκε ἡ ὑποχρεωτικὴ ἀνταλλαγὴ πληθυσμῶν. Ἡ θρησκεία καὶ ὄχι ἡ ἐθνικότητα ἀποτέλεσε τὸ βασικὸ κριτήριο γιὰ τὴν ἀνταλλαγή. Μετακινήθηκαν ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία καὶ τὴν Ἀνατολικὴ Θράκη στὴν Ἑλλάδα περίπου 1,65 ἐκ. Ὀθωμανοὶ χριστιανικοῦ θρησκεύματος καὶ ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα στὴν Τουρκία 670 χιλ. Ἕλληνες ὑπήκοοι μουσουλμανικοῦ θρησκεύματος.
Σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 2β τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάννης, χρησιμοποιήθηκε ρητὰ ὁ ὅρος Μουσουλμάνοι καὶ ὄχι Τοῦρκοι. Αὐτὸ τὸ γεγονὸς ὀφείλεται, ἀπὸ τὴ μία πλευρά, στὸ ὅτι κατὰ τὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία ἠ θρησκεία μετροῦσε πολὺ περισσότερο ἀπὸ ὅτι μετροῦσε ἀντίστοιχα ἠ εθνικότητα ἐνῶ, ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, ἡ Τουρκία ἤθελε ὅλοι οἱ μουσουλμάνοι τῆς Δυτικῆς Θράκης νὰ παραμείνουν ἐκεῖ ὡς εἶχαν. Ἑξαιρέθηκαν ρητῶς ἀπὸ τὴν ἀνταλλαγὴ οἱ 125.000 Ρωμηοὶ μόνιμοι κάτοικοι τῆς Βασιλεύουσας Πόλης καὶ οἱ 6.000 κάτοικοι τῆς Ἴμβρου καὶ Τενέδου, ἐνῶ στὴν Ἑλλάδα παρέμειναν οἱ περίπου 110.000 Μουσουλμάνοι τῆς Δυτικῆς Θράκης.
Ἐπιπροσθέτως, θὰ πρέπει νὰ διευκρινίσω ὑποχρεωτικὰ ὅτι μὲ τὴν ὀνομασία «Ρούμελη» (Τουρκικὰ «Rumeli»), περιγράφονταν ἡ μεγάλη Ὀθωμανικὴ διοικητικὴ περιφέρεια ποὺ ξεκίνησε μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης καὶ σταμάτησε μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821. Κατὰ τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας, ἡ διοικητικὴ περιφέρεια τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας «Ρούμελη» κάλυπτε τὴ νότια Βαλκανικὴ Χερσόνησο, πλὴν Βοσνίας, Κρήτης, Κύπρου καὶ ὁρισμένων νησιῶν τοῦ Αἰγαίου. Στὴν οὐσία ἐπρόκειτο γιὰ τὴν μείζονα περιοχὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ποὺ ξεπερνοῦσε τὰ σημερινὰ ὅρια τῆς χώρας μας.
Ἡ Ὀθωμανικὴ περιφέρεια «Ρούμελη» εἶχε ἀνώτατο διοικητὴ τῆς Ἀρχιμπέη ἢ Μπεηλέρμπεη, ποὺ εἶχε ἀρχικὰ ὡς ἕδρα τὴν Σόφια καὶ μετέπειτα τὸ Μοναστήρι. Στὰ μέσα τοῦ 17ου αἰώνα, τὸ «Μπεηλερπεηλήκι» τῆς Ὀθωμανικῆς Ρούμελης περιλάμβανε 27 Σαντζάκια (sancak) ἢ διοικητικὲς ὑποδιαιρέσεις, ποὺ εἶχαν ἐπίσης δικό τους ἐπικεφαλῆς μπέη, στρατιωτικὴ ἱεραρχία καὶ στρατό.
Τὸ ὄνομα «Ρούμελη» προέρχεται ἀπὸ κράση καὶ παραφθορὰ τῆς σύνθετης τουρκικῆς λέξης «Ροὺμ + ἰλή», ποὺ σημαίνει «χώρα τῶν Ρούμ». Δηλαδή, «ἡ χώρα τῶν Ρωμηῶν». Τὴν καλούμενη «Ρωμανία»: Καὶ ὄχι ὅπως, Φράγκικα, σκοπίμως καὶ λανθασμένα ἔχουμε μάθει νὰ τὴν ἀποκαλοῦμε «Βυζάντιο»! «Ρωμανία» καὶ μόνον ὑπῆρχε! Κανένα ὄνομα «Βυζάντιο» δὲν ὑπῆρχε! (Διαβάστε ἐπὶ αὐτοῦ τὸ βιβλίο μου: «Ρωμηοσύνη», Ἐκδόσεις Ἀγαθὸς Λόγος, 2018). Ἐξ αὐτοῦ του ὀνόματος προέρχονταν καὶ ὁ ὀθωμανικὸς διοικητικὸς τίτλος «Ρούμελη Βαλεσὴ» ἢ «Βαλῆς τῆς Ρούμελης».
Μέχρι τώρα ἔκανα ἱστορικὲς ἀναφορὲς στὴν Ἀνατολικὴ Ρωμυλία, στὴν ἀρχαία καὶ νέα Θράκη καὶ στὴν Ρούμελη. Στὴν συνέχεια, θὰ ἀναφερθῶ καὶ θὰ κλείσω μὲ μία ἰδιαιτέρως σημαίνουσα καὶ ἀλησμόνητη πατρίδα: Τὴν Ἀνατολικὴ Θράκη. Ἡ Ἀνατολικὴ Θράκη εἶναι γνωστὴ καὶ σὰν Τουρκικὴ Θράκη ἤ Εὐρωπαϊκὴ Τουρκία. Τὰ χερσαῖα σύνορα τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης καθορίστηκαν μὲ τὴ Συνθήκη τῆς Κωνσταντινούπολης (1913), τὴν Βουλγαρο-Ὀθωμανικὴ Σύμβαση (1915) καὶ ἐπιβεβαιώθηκαν μὲ τὴν Συνθήκη τῆς Λωζάνης (1923).
Ἡ Ἀνατολικὴ Θράκη εἶναι ὅτι ἔχει ἀπομείνει γεωγραφικὰ στὴν Τουρκία ἀπὸ τὴν πάλαι ποτὲ τεράστια Ὀθωμανικὴ περιοχὴ τῆς Ρούμελης. Μὲ ἔκταση 23.764 τ. χλμ., λίγο μεγαλύτερη ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο, ἀποτελεῖ τὸ 3,4% τῆς συνολικῆς ἔκτασης τῆς Τουρκίας. Ἡ Εὐρωπαϊκὴ Τουρκία ἔχει κοινὰ σύνορα μὲ τὴν Ἑλλάδα γιὰ 212 χλμ.
Τοὺς δύο ἠπείρους Εὐρώπης καὶ Ἀσίας τὶς χωρίζουν τὰ Δαρδανέλια, ὁ Βόσπορος καὶ ἡ Θάλασσα τοῦ Μαρμαρᾶ ἢ Προποντίδα, μὲ μία θαλάσσια δίοδο 361 χλμ. συνολικά. Ὁ πληθυσμὸς τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης εἶναι περίπου 10 ἑκατ. κάτοικοι. Ἡ εὐρωπαϊκὴ Κωνσταντινούπολη (χωρὶς τὴν ἀσιατικὴ Κωνσταντινούπολη) ἔχει πληθυσμὸ περίπου 8,2 ἑκατ. κατοίκων.
Ἂν καὶ ἔχει λιγότερο πληθυσμὸ ἀπὸ τὴν Ραιδεστό, στὴν Ἀνατολικὴ Θράκη δεσπόζει ἱστορικὰ καὶ διοικητικὰ ἡ πόλη τῆς Ἀδριανούπολης (τουρκικὰ Edirne), ποὺ ἀποτελοῦσε μετὰ τὴν Προῦσα τὴν δεύτερη πρωτεύουσα τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας καὶ ἦταν, ἐπίσης, καὶ ἡ πρωτεύουσα τοῦ ἄλλοτε ὀθωμανικοῦ βιλαετιοῦ ποὺ ἀποτελεῖτο γεωγραφικὰ ἀπὸ ὅλη τὴ Θράκη.
Σημαντικὲς πόλεις στὴν Ἀνατολικὴ Θράκη εἶναι ἡ μὲ τὸ Ρωμαίικο ὄνομα Ραιδεστὸς (τουρκικὰ Tekirdag), ποὺ ἱδρύθηκε τὸν 6ο π.Χ. αἰώνα ἀπὸ ἀποίκους ποὺ προέρχονταν ἀπὸ τὴ Σάμο καὶ τὴν Ἀθήνα, ἡ Ἀρκαδιούπολη (Luleburgaz), πρὸς τιμὴ τοῦ γιοῦ τοῦ Αὐτοκράτορα Ἀρκαδίου, ἡ Καλλίπολη (Gelibolu) καὶ οἱ Σαράντα Ἐκκλησιὲς (Kirklareli).
Ἡ Ἀνατολικὴ Θράκη ὑπῆρξε ὁ τόπος ἀρκετῶν σημαντικῶν ἱστορικῶν γεγονότων ἀνά τοὺς αἰῶνες. Λόγου χάρη, μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου καὶ κατὰ τὴν λεγόμενη περίοδο τῶν Ἐπιγόνων ἢ Διαδόχων, ὁ στρατηγὸς τοῦ Μέγα Ἀλέξανδρου Λυσίμαχος (360 – 281 π.Χ.) ἔγινε βασιλιὰς τῆς Θράκης καὶ ἵδρυσε τὴν πρωτεύουσά του τὴν Λυσιμάχεια, ποὺ βρισκόταν βορειοδυτικά τῆς σημερινῆς Καλλίπολης.
Κατὰ τὸ Ρωσοτουρκικὸ Πόλεμο (1877-1878), τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους (1912-1913), τὴν διάλυση τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας ἀπὸ τὸν Κεμὰλ Ἀτατοὺρκ τὴν 1η Νοεμβρίου 1922 καὶ τὴν ἀναγκαστικὴ ἀνταλλαγὴ πληθυσμῶν μεταξὺ Ἑλλάδας καὶ Τουρκίας τοῦ 1923, στὴν Ἀνατολικὴ Θράκη ἦρθαν καὶ ἐγκαταστάθηκαν διαχρονικὰ Μουατζίρηδες (τουρκικὰ muhac?r) ἢ πρόσφυγες Μουσουλμάνοι διαφόρων ἐθνικοτήτων ἀπὸ τὰ πρώην Ὀθωμανικὰ ἐδάφη στὰ Βαλκάνια, ὅπως Βούλγαροι, Γιουροῦκοι, Πομάκοι, Κιρκάσιοι, Ρομά, Τάταροι, κλπ.
Μὲ αὐτὸ κυρίως τὸν τρόπο ἔγινε καὶ ἡ σκοπούμενη ἐθνοτικὴ ἐκκαθάριση τῶν Ὀρθοδόξων πληθυσμῶν καὶ στὴν Ἀνατολικὴ Θράκη. Σύμφωνα μὲ τὶς ἐπίσημες Ὀθωμανικὲς Στατιστικές τοῦ ἔτους 1910, στὴν Ἀνατολικὴ Θράκη ζοῦσαν συνολικὰ 1,6 ἑκατ. κάτοικοι, ἀπὸ τοὺς ὁποίους 625 χιλ. ἦταν Ἕλληνες καὶ 744 χιλ. ἦταν Τοῦρκοι.
Αὐτὸ ποὺ ξεκίνησαν μὲ τὸ στρατιωτικὸ Κίνημά τους οἱ διάσημοι μασόνοι ἐπαναστάτες Νεοτοῦρκοι ἐναντίον τοῦ Σουλτάνου Ἀμπντοὺλ Χαμὶτ Β΄, τὸ 1908, μὲ τὸ σύνθημα-συνέχεια τῆς «πεφωτισμένης» Γαλλικῆς Ἐπανάστασης «Ἐλευθερία, Ἰσότητα, Ἀδελφότητα», κατέληξε, ἀνάμεσα στ΄ ἄλλα, καὶ στὴν περαιτέρω ἀνατροπὴ τῆς ἱστορίας μὲ λεηλασίες, σφαγές, ἐκτοπίσεις καὶ τεράστιες μετακινήσεις καὶ ἀνταλλαγὲς πληθυσμῶν, ὅπως ἔγινε καὶ στὴν Ἀνατολικὴ Θράκη.
Ὁ ἱδρυτὴς τοῦ Κινήματος τῶν Νεοτούρκων καὶ τοῦ «βαθέως σιωνιστικοῦ κράτους» τῆς σημερινῆς Τουρκίας, ὁ Κεμὰλ Ἀτατούρκ, ἦταν ἑβραϊκῆς καταγωγῆς ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη, ποὺ ἀλλαξοπίστησε καὶ ἔγινε «ντονμὲς» ἢ ἐξισλαμισμένος Ἑβραῖος. Οἱ πρωτεργάτες τῆς νέας Τουρκίας προέρχονται ἀπὸ τὸ Κίνημα τῶν Νεοτούρκων, ὑπὸ τὸ ἐθνικιστικὸ κόμμα «Ἕνωση καὶ Πρόοδος», μυημένα μέλη τῆς Στοᾶς «Macedonia Risorta» στὴν Θεσσαλονίκη. Οἱ Νεοτοῦρκοι καὶ ὄργανα τῶν διεθνῶν σιωνιστῶν εἶχαν ὡς δεδηλωμένο στόχο τους τὸν ἐκτουρκισμὸ (ἐκ-μουσουλμανισμὸ) ὅλων τῶν πληθυσμῶν τοῦ εὐρωπαϊκοῦ τμήματος τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας.
ΠΗΓΗ Orthodoxia.gr